Ήθελα από καιρό να γράψω το πώς βλέπω εγώ την οικονομική κατάσταση που σχετίζεται με τις επιθέσεις εναντίον της Ελληνικής οικονομίας από οίκους αξιολόγησης, κλπ..
Αυτά που θα πω εδώ, τα έχω ξαναπεί σε ιδιωτικές συζητήσεις πολλές φορές τα τελευταία δύο χρόνια. Δεν θα μιλήσω ως αυθεντία περί τα οικονομικά, αλλά ως απλός σκεπτόμενος άνθρωπος. Θα τα πω απλά, χωρίς πλατειασμούς και ειδική ορολογία, για να είναι κατανοητά από όλους.
Τα παλιά χρόνια υπήρχαν μικρά κράτη με έναν απόλυτο ηγεμόνα/βασιλιά, με τον στρατό τους και με το νόμισμά τους, που εικόνιζε συνήθως τον κυβερνήτη.
Όταν γίνονταν πόλεμοι, οι νικητές επέβαλλαν την γλώσσα τους, φορολογία και το νόμισμά τους στους ηττημένους. Αν υπήρχαν αναταραχές, ο στρατός έπρεπε να επιβάλλει την τάξη.
Μετά από μεγάλους πολέμους, οι λαοί προσπαθούσαν πάντοτε με διεθνείς συνεννοήσεις να διατηρήσουν και να επιμηκύνουν τις ειρηνικές περιόδους. Τότε ψηφίζονταν και διακρατικές συνθήκες που βελτίωναν το διεθνές δίκαιο.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, άρχισε να γίνεται φανερό ότι οι πόλεμοι δεν ήταν απαραίτητο να γίνονται με τα όπλα. Θα μπορούσαν να ιδρυθούν πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες θα μπορούσαν να πουλάνε βασικά προϊόντα (πχ τρόφιμα, φάρμακα) σε ένα λαό και να μεταφέρουν τα κέρδη στην έδρα της πολυεθνικής (νέα μέθοδος φορολογίας). Μάλιστα, τα εμπορεύματα θα μπορούσαν να παράγονται σε τρίτη χώρα. Άρα ο διακινητής μπορεί να αγοράζει από όσους έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη να πουλήσουν, πετυχαίνοντας χαμηλές τιμές αγοράς, και να πουλάει σε όσους έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη να αγοράσουν, πετυχαίνοντας υψηλές τιμές πώλησης. Οι νομοθεσίες των χωρών διαμορφώνονταν εξ ανάγκης, ώστε να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών.
Το διεθνές εμπόριο δεν διευκολυνόταν από την πληθώρα νομισμάτων των διαφόρων χωρών. Καθημερινά ορίζονταν νέες ισοτιμίες, ανάλογα με ποικίλους παράγοντες, και οι αγοραπωλησίες εκείνης της ημέρας μπορούσαν να γίνουν με τις νέες τιμές. Ο προγραμματισμός των αγορών δεν μπορούσε να είναι ευχερής και υπήρχαν πολλά παιγνίδια χρηματιστών.
Αποφάσισαν όλες οι χώρες να συσκεφθούν για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των πολλών νομισμάτων, των ισοτιμιών και της ασφάλειας των εμπορικών πράξεων. Η συνάντηση έγινε στο Μπρέτον Γουντς των ΗΠΑ.
Αρχικά έγιναν προτάσεις για δημιουργία ενός νέου διεθνούς νομίσματος, προς το οποίο θα ορίζονταν ισοτιμίες όλων των κρατικών νομισμάτων, και οι τιμές στο διεθνές εμπόριο θα μπορούσαν να είναι σταθερότερες, εκφρασμένες στο νέο νόμισμα. Εδώ οι ΗΠΑ αντιπρότειναν την χρήση του δολαρίου ως νομίσματος διεθνών αγοραπωλησιών, και εγγυήθηκαν ότι θα είχε μια σταθερή ισοτιμία με το χρυσάφι (35 δολάρια η ουγγιά (τεχνητά φουσκωμένο από περίπου 20 δολάρια)).
Έτσι, τον Ιούλιο του 1944, 730 εκπρόσωποι 44 χωρών πήραν μια απόφαση για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα. Ίδρυσαν και δυο οργανισμούς, την Διεθνή Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που θα στήριζαν την εφαρμογή της απόφασης Bretton Woods και θα αντιμετώπιζαν τυχόν προβλήματα.
Δεν επεκτείνομαι στο πώς στελεχώθηκαν και πού δραστηριοποιήθηκαν αυτοί οι νέοι οργανισμοί. Σημειώνω μόνο πως το αδύνατο σημείο αυτής της συμφωνίας ήταν η σταθερή ισοτιμία με το χρυσάφι. Εκείνη την εποχή οι ΗΠΑ κατείχαν το 80% του παγκόσμιου χρυσού και φαινόταν ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν την συμφωνία. Αυτό που πραγματικά έγινε, ήταν ότι σιγά σιγά άδειαζαν τα αποθέματα των ΗΠΑ σε χρυσάφι και ότι πολλές άλλες χώρες, λογουχάρη στην Ευρώπη, άρχισαν να συσσωρεύουν πλούτο.
Έχοντας το κρατικό τους νόμισμα ως νόμισμα παγκοσμίου εμπορίου, οι Αμερικανοί μπορούσαν να αγοράσουν ό,τι ήθελαν, ας πούμε πετρέλαιο, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Κι αν αυτό ήταν ακριβό, απλά τύπωναν περισσότερα δολάρια. Έτσι πολλές χώρες απέκτησαν με το εμπόριό τους πολλά δολάρια, που όμως δεν είχαν το συμφωνημένο αντίκρισμα σε χρυσάφι.
Για να κάνετε σύγκριση, οι άλλες χώρες έπρεπε να παράγουν προϊόντα, να τα πωλούν για να πάρουν δολάρια και μετά να αγοράσουν ας πούμε πετρέλαιο. Αν δεν μπορούσαν να πωλήσουν μέσα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, ή λόγω δυσμενών συνθηκών στην παραγωγή τους, δεν θα μπορούσαν να αγοράσουν αυτά που είχαν ανάγκη, οπότε θα έπρεπε να δανεισθούν. (Όχι όμως οι ΗΠΑ!).
Το 1967 ήταν φανερό ότι η συμφωνημένη ισοτιμία 35$ η ουγγιά δεν μπορούσε να διατηρηθεί. Ορίστηκαν προσωρινά (το 1969) κάποιες Ειδικές Τραβηκτικές (Special Drawing Rights, SDR), ειδικό νόμισμα για συναλλαγές μεταξύ τραπεζών και ΔΝΤ. Δεν έλυσαν το πρόβλημα των κρατών που κατείχαν δολάρια για να αγοράζουν πετρέλαιο (πετροδολάρια), αλλά έδειχναν ότι η ηγεσία στην οικονομία μετακινήθηκε από τις ΗΠΑ στο ΔΝΤ!
Ο πόλεμος στο Βιετνάμ επιβάρυνε τα πράγματα για τον Νίξον και το δολάριο έχανε έδαφος. Ξαφνικά (το 1971 έπαψε η εφαρμογή του "κανόνα του χρυσού") οι χώρες βρέθηκαν με άχρηστα χαρτιά στα χέρια και προσπάθησαν να τα ξεφορτωθούν. Όχι όλες! Θυμάμαι ότι άκουσα στο ραδιόφωνο τον εκφωνητή να λέει "Σήμερα το δολάριο υποτιμήθηκε ως προς όλα τα νομίσματα του κόσμου. Η δραχμή μας όμως απέδειξε ότι είναι το σκληρότερο νόμισμα, διότι διατήρησε την ισοτιμία της με το δολάριο!".
Έτσι η δραχμή μας άρχισε να κατρακυλάει μαζί με το δολάριο...
Κάποια στιγμή σκέφθηκαν στην Ευρώπη να φτιάξουν ένα κοινό νόμισμα, το Ευρώ. Ένα νόμισμα ξέρουμε ότι πρέπει να το στηρίζει και μια πολεμική μηχανή. (Ρωτήστε τους Αμερικανούς "γιατί κάνατε τόσες στρατιωτικές επεμβάσεις σε όλον τον κόσμο;"). Αλλά η Ευρώπη δεν διέθετε τέτοιο στρατό. Αποφάσισαν να δώσουν όμως τόσα Ευρώ σε κάθε χώρα, όσο δυνατή ήταν η οικονομία της : Η Γερμανία πήρε πολλά, η Ιταλία λιγότερα, η Ελλάδα ακόμη λιγότερα. Πέτυχαν έτσι να έχει το Ευρώ πραγματικό αντίκρισμα, σε αντιδιαστολή με το δολάριο.
Το ευρώ βγήκε ίσο με ένα δολάριο, αλλά αμέσως άρχισε να αλλάζει η ισοτιμία εις βάρος του δολαρίου. Έφτασε γρήγορα το 1,4 δολάρια για 1 ευρώ. Οι Ευρωπαϊκές τράπεζες προσπαθούσαν να το συγκρατήσουν γιατί οι υψηλότερες τιμές δυσκόλευαν τις πωλήσεις των Ευρωπαϊκών προϊόντων. Όμως οι πωλητές προϊόντων άλλων χωρών άρχισαν να σκέφτονται "Γιατί να πουλήσω το πετρέλαιο σε δολάρια, που μετά θα γίνουν όλο και πιο ασθενικά, και να μη το πουλήσω σε ευρώ, που μετά θα παίρνουν παραπάνω αξία;". Το δήλωσε ο Σαντάμ Χουσέιν στο Ιράκ και είδαμε τι έγινε. Ο Αχμαντινετζάντ στην Περσία δηλώνει ότι πουλάει σε όλα τα νομίσματα και η στάση των ΗΠΑ απέναντί του είναι σαφέστατα εχθρική.
Όλο αυτόν τον καιρό, η Κίνα διατηρούσε το νόμισμά της (ρενμινμπί ή γιουάν) 10% κάτω από το δολάριο και προσπαθούσε να προωθήσει τα προϊόντα της στην παγκόσμια αγορά. Τα αποθέματά της σε ξένο νόμισμα ήσαν αρχικά δολάρια και Ιαπωνέζικα γιεν και άρχισε να συλλέγει ευρώ. Μαγαζάκια με κινέζικα φαναράκια άνοιξαν παντού. Όταν τα αποθέματα της Κίνας σε ευρώ έγιναν σημαντικά, πάνω από το 20% το καλοκαίρι του 2008 αν θυμάμαι καλά, οι Κινέζοι υπεύθυνοι είπαν "Ήρθε ο καιρός να συζητήσουμε για ένα νέο νόμισμα διεθνούς εμπορίου".
Αυτό ήταν μια σχεδόν αθόρυβη βόμβα για την οικονομία των ΗΠΑ. Ήταν προφανές ότι οι Κινέζοι δεν ήθελαν το δολάριο, αλλά κάποιο άλλο νόμισμα. Ποιό θα ήταν αυτό;
Το ρούβλι; (Δυνατός παίκτης η Ρωσία, έκανε συμφωνία με την Κίνα για εμπορικές ανταλλαγές με ένα καλάθι νομισμάτων χωρίς δολάρια! Δες άρθρο "Κίνα και Ρωσία καταργούν το δολάριο" του Μωυσή Λίτση στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία σελ.9 στις 05/12/2010).
Το γιεν; (Εύχομαι να καταφέρουν οι Ιάπωνες να επιζήσουν από τα πυρηνικά τους).
Το ευρώ;
Το ρενμινμπί;
Αυτό που θα είχε πίσω του πραγματικές οικονομίες. Το ευρώ.
Οι υπεύθυνοι των ΗΠΑ είδαν την καταστροφή να έρχεται. Αν γινόταν το ευρώ νόμισμα παγκόσμιων συναλλαγών, τότε για να αποκτήσουν ευρώ για τις εισαγωγές τους θα έπρεπε να φτιάξουν ανταγωνιστικά προϊόντα και να τα πωλήσουν. Πολύ πιο δύσκολο από το να τυπώνουν απλά όσα δολάρια χρειάζονταν! Είχαν δύο μεθόδους να προχωρήσουν : Η μία να επιτεθούν στην Κίνα. Αυτό ήταν για γέλια μετά από Βιετνάμ, Αφγανιστάν και δεν συμμαζεύεται.
Η άλλη μέθοδος : να αποδυναμώσουν το ευρώ.
Αν μπορούσαν να κάνουν κάποια χώρα της Ευρώπης να χρεωκοπήσει, τότε θα μπορούσαν να πούνε στους Κινέζους ότι δεν θα ήταν καλή ιδέα να στηριχθούν στο ευρώ! Εξέτασαν την κατάσταση των Ευρωπαϊκών χωρών και έβαλαν σε εφαρμογή την επίθεση.
Πρώτα η Ελλάδα, που οι αλόγιστοι κυβερνήτες της άλλαξαν με δομημένα ομόλογα τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων (20 ασφαλιστικά ταμεία, με αποφάσεις των διοικήσεών τους όχι μέσω ΑΕΔΑΚ, πάνω απο 700 εκατομμύρια ευρώ), τους κόπους δεκαετιών των Ελλήνων εργαζομένων. Το μεγαλύτερο έγκλημα που έχει γίνει στην χώρα αυτή, που έγινε ολοφάνερο όταν "επτώχευσε" η (μέχρι την προηγούμενη μέρα υγιέστατη) αμερικανική Lehman Brothers . Οι συντάξεις θα έπρεπε να είναι κάτω από την εγγύηση του κράτους και ήρθε το "κράτος" και τις έκανε (διαγράφεται μία λέξις).
Αφού η Ελλάδα δεν είχε αποθεματικά, θα έπρεπε να δανειστεί για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Αν η Ελλάδα δεν μπορούσε να δανειστεί, θα χρεωκοπούσε και έτσι το ευρώ θα είχε χτυπηθεί καίρια. Άρχισαν λοιπόν να αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού για την Ελλάδα, κρατώντας όμως καλύτερες τιμές για τις δυνατές Ευρωπαϊκές χώρες για να μην υποψιαστούν ότι η επίθεση γίνεται εναντίον του ευρώ! Οι εταιρείες αξιολόγησης άρχισαν την δουλειά τους, υποβιβάζοντας την αγοραστική δύναμη στα Ελληνικά κρατικά ομόλογα (ενώ παράλληλα στοιχημάτιζαν σε δευτερογενείς αγορές ότι η χώρα θα χρεωκοπήσει).
Εδώ δεν πρόκειται να ισχυριστώ ότι ο καημένος ο ΓΑΠ έτρεξε παντού να τους πει ότι "η επίθεση εναντίον του ευρώ άρχισε" και όλοι του απαντούσαν "άστα αυτά, είσαστε ψεύτες και απατεώνες". Αλήθεια είναι, αλλά μισή. (Κάποια πράγματα δεν τα έχουν διευκρινίσει, όπως το Τ+10 στην Τράπεζα Ελλάδος, αλλά είναι λεπτομέρεια για αργότερα). Ακούμε πάντως ότι μαζί με τον "καταλληλότερο" είχαν επισκεφθεί το ΔΝΤ και συζήτησαν περί του πρακτέου.
Δεύτερη η Ιρλανδία, που είχε γνωρίσει την ανάπτυξη με ένα σωρό Αμερικανικές εταιρείες (Microsoft για παράδειγμα) που είχαν επενδύσει εκεί ... μέχρι να φύγουν! Γκρεμίστηκε.
Τρίτη η Πορτογαλία. Η κυβέρνηση έπεσε, επειδή δεν μπόρεσε να περάσει τα μέτρα, που ήδη εφαρμόζονται εδώ.
Ακολουθούν Ισπανία, Ιταλία, κλπ.. Οι υποβαθμίσεις από τις Αμερικανικές εταιρείες "αξιολόγησης" έρχονται βροχηδόν.
Για να στηριχθεί η Ελλάδα, ας πούμε ότι αρκούσαν 110 δις ευρώ. Για να στηριχθούν όλες αυτές οι χώρες, ούτε ένα τρις ευρώ δεν φθάνει. Ποιός θα τα δώσει; Οι Γάλλοι ή οι Γερμανοί; Οι Γερμανοί ήδη αναπολούν τις ωραίες ημέρες με το μάρκο και μαυρίζουνε την Μέρκελ με την πρόσφατη ευκαιρία τοπικής ψηφοφορίας. Οι Γάλλοι ασχολούνται με επιθέσεις στην Λιβύη για να αποκτήσουν το χαμένο κύρος.
Ο οικονομικός πόλεμος του δολαρίου εναντίον του ευρώ μαίνεται.
Κι αν γίνονται διαδοχικά αφάνταστες αλλαγές σε πολλές χώρες στην γειτονιά της Ευρώπης, αυτό δεν λέω ότι είναι υποκινούμενο αλλά πάντως δεν είναι καλό. Μόνο τους πρόσφυγες να θελήσουμε να βοηθήσουμε, θα οδηγήσουμε τις οικονομίες μας σε ύφεση.
Και η Κίνα τι κάνει την τελευταία διετία; Έχει ξεχάσει την πρότασή της για παραμερισμό του δολαρίου; Διαβάζω σήμερα στο tvxs μια είδηση:
Το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα ζητά αξιωματούχος της Κίνας με έκθεσή του, η οποία δημοσιοποιήθηκε μία ημέρα πριν τη σύνοδο πολιτικών, Κεντρικών Τραπεζιτών και ακαδημαϊκών της G 20, της ομάδας των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, στην πόλη Nanjing της Κίνας [http://english.cciee.org.cn/Detail.aspx?newsId=2598&TId=46].
Την έκθεση, με τίτλο: «Μεταρρύθμιση του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος στο πλαίσιο της G20», συνέταξε ο αναπληρωτής διευθυντής του κορυφαίου κρατικού ομίλου προβληματισμού (think tank) της Κίνας, το οποίο θα την εκπροσωπήσει στην αυριανή σύνοδο.
«Τα κράτη σε όλο τον κόσμο δεν έχουν τρόπο να περιορίσουν την έκδοση δολαρίων από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Το σημερινό διεθνές νομισματικό σύστημα στερείται σταθερότητας και δικαιοσύνης», αναφέρει η έκθεση.
Αναφέρεται ακόμη ότι το διεθνές νομισματικό σύστημα έχει πέσει σε μία «παγίδα δολαρίου», καθώς η μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε δολάρια θα ήταν μία εύλογη κίνηση, αλλά δεν είναι εύκολη, καθώς θα οδηγούσε σε υποτίμηση του δολαρίου και συνεπώς σε μείωση της αξίας τους.
Την αυριανή σύνοδο της G 20 θα παρακολουθήσουν, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος της Γαλλίας - που έχει την προεδρία της G 20 - Νικολά Σαρκοζί, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ και ο αντιπρόεδρος της Κίνας Γουάνγκ Κίσαν.
Αυτά!
Άντε να δούμε πώς θα σωθούμε.
Δεν είναι αδύνατο, αλλά πρέπει να καταλαβαίνουμε ποιοί είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι και να φυλαγόμαστε.
Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011
Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011
Κόψιμο κλάδων εκπαίδευσης (και παραοικονομίας)
Σε ένα μακρινό πανεπιστήμιο (το Albany Νέας Υόρκης ΗΠΑ), ο πρόεδρος George M. Philip αποφάσισε στις 01.10.2010, επικαλούμενος οικονομικούς λόγους, την κατάργηση των τμημάτων Γαλλικών, Ιταλικών, Κλασσικών, Ρωσικών και Θεατρικών Σπουδών.
Ένα μήνα αργότερα, ο καθηγητής Βιοχημείας Gregory A. Petsko, από άλλο πανεπιστήμιο (το Brandeis στις ΗΠΑ), του έστειλε μια επιστολή (εδώ στην Αγγλική, εδώ στην Ελληνική γλώσσα σε μετάφραση του Μιχάλη Ζωντού για το TVxs).
Το κείμενο της επιστολής ρέει ευχάριστα, έχει χιούμορ και αναφορές από την παγκόσμια λογοτεχνία, αλλά είναι τελικά αδυσώπητο. Όσο προχωράει κανείς προς το τέλος της ανάγνωσης, τόσο περισσότερο καταλαμβάνεται από απόγνωση για τις αποφάσεις που κάποιοι άσχετοι παίρνουν επηρεάζοντας τις ζωές πολλών άλλων.
Εύκολα μπορούμε να σκεφτούμε την δική μας κατάσταση στην παιδεία, όπου γίνονται πολλές αλλαγές (συγχωνεύσεις σχολείων, αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, διευρύνσεις των διδακτικών αντικειμένων χωρίς να εξετάζεται η επάρκεια του διδάσκοντος για το νέο αντικείμενο, και πάμπολλα άλλα) χωρίς να φαίνεται καθαρά αν όλα αυτά είναι βελτιώσεις, οπότε υπάρχουν συνεχείς αντιδράσεις.
Στην πραγματικότητα, η σκέψη μας μπορεί να φύγει από την παιδεία και να περιπλανηθεί σε άλλα θέματα της ζωής μας, οικονομικά, χωροταξικά, κλπ.. Πάλι θα βρούμε εκεί αποφάσεις που παίρνονται από ανεπαρκείς έως μέτριους αρμόδιους, ενώ ο "κοινός νους" είναι απλά απών.
Ένα παράδειγμα : Ανακαλύπτουν ότι ένας φορολογούμενος δήλωνε εισόδημα 30000 ευρώ τον χρόνο επί δέκα χρόνια με έξοδα 20000 ευρώ τον χρόνο. Ο κοινός νους λέει ότι θα μπορούσε να έχει καταθέσει στον λογαριασμό του το πολύ 10x10000 ευρώ όλα αυτά τα χρόνια. Ο έλεγχος βρίσκει ότι έχει δέκα εκατομμύρια ευρώ, και όχι εκατό χιλιάδες ευρώ όπως θα περίμενε κανείς.
Τι κάνει η πολιτεία; Του βάζει ένα πρόστιμο.
Τι άλλο έπρεπε να κάνει η πολιτεία; Να προβεί σε άμεση κατάσχεση υπέρ του Δημοσίου των παράνομα αποκτηθέντων χρημάτων.
Γιατί δεν το κάνει η πολιτεία αυτό; Γιατί όλοι οι έχοντες θα φρόντιζαν να βγάλουν "έξω" τα χρήματά τους.
Και γιατί δεν εφαρμόζεται ένα σύστημα να μη μπορεί κανείς να ξοδέψει (ή και να εξαγάγει) χρήματα που δεν έχει αποκτήσει νόμιμα; Δεν έχω απαντήσεις για όλα.
Εύκολο είναι : "Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει έναν λογαριασμό εσόδων - εξόδων. Το αρχικό υπόλοιπο είναι τα διαθέσιμα του προσώπου κατά την έναρξη της εφαρμογής του συστήματος. Για οποιαδήποτε έσοδα του προσώπου πρέπει να αυξάνεται το υπόλοιπο. Για να γίνουν κάποια έξοδα πρέπει να καλύπτονται από το υπόλοιπο του λογαριασμού. Ούτε φακελάκια, ούτε μίζες, ούτε κλοπιμαία μπορούν να αυξήσουν το υπόλοιπο, άρα δεν μπορούν να ξοδευτούν για αγορές".
Η τεχνολογία υπάρχει. Έχει ήδη εφαρμοσθεί ένα παρόμοιο σύστημα στην Αυστραλία (αλλά κάποιοι πονηροί στέλνουν τούβλα μέσω ταχυδρομείου σε ξένες χώρες και το ταχυδρομείο "φροντίζει να μην αντιλαμβάνεται" ότι περιέχουν δεσμίδες χρημάτων οι επιστολές!)
Η πολιτική βούληση δεν υπάρχει. (Σαν να λέμε, ή δεν ξέρουν να το εφαρμόσουν κάποιοι μέτριοι ιθύνοντες, ή δεν θέλουν να το εφαρμόσουν από ιδιοτέλεια).
Ένα μήνα αργότερα, ο καθηγητής Βιοχημείας Gregory A. Petsko, από άλλο πανεπιστήμιο (το Brandeis στις ΗΠΑ), του έστειλε μια επιστολή (εδώ στην Αγγλική, εδώ στην Ελληνική γλώσσα σε μετάφραση του Μιχάλη Ζωντού για το TVxs).
Το κείμενο της επιστολής ρέει ευχάριστα, έχει χιούμορ και αναφορές από την παγκόσμια λογοτεχνία, αλλά είναι τελικά αδυσώπητο. Όσο προχωράει κανείς προς το τέλος της ανάγνωσης, τόσο περισσότερο καταλαμβάνεται από απόγνωση για τις αποφάσεις που κάποιοι άσχετοι παίρνουν επηρεάζοντας τις ζωές πολλών άλλων.
Εύκολα μπορούμε να σκεφτούμε την δική μας κατάσταση στην παιδεία, όπου γίνονται πολλές αλλαγές (συγχωνεύσεις σχολείων, αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, διευρύνσεις των διδακτικών αντικειμένων χωρίς να εξετάζεται η επάρκεια του διδάσκοντος για το νέο αντικείμενο, και πάμπολλα άλλα) χωρίς να φαίνεται καθαρά αν όλα αυτά είναι βελτιώσεις, οπότε υπάρχουν συνεχείς αντιδράσεις.
Στην πραγματικότητα, η σκέψη μας μπορεί να φύγει από την παιδεία και να περιπλανηθεί σε άλλα θέματα της ζωής μας, οικονομικά, χωροταξικά, κλπ.. Πάλι θα βρούμε εκεί αποφάσεις που παίρνονται από ανεπαρκείς έως μέτριους αρμόδιους, ενώ ο "κοινός νους" είναι απλά απών.
Ένα παράδειγμα : Ανακαλύπτουν ότι ένας φορολογούμενος δήλωνε εισόδημα 30000 ευρώ τον χρόνο επί δέκα χρόνια με έξοδα 20000 ευρώ τον χρόνο. Ο κοινός νους λέει ότι θα μπορούσε να έχει καταθέσει στον λογαριασμό του το πολύ 10x10000 ευρώ όλα αυτά τα χρόνια. Ο έλεγχος βρίσκει ότι έχει δέκα εκατομμύρια ευρώ, και όχι εκατό χιλιάδες ευρώ όπως θα περίμενε κανείς.
Τι κάνει η πολιτεία; Του βάζει ένα πρόστιμο.
Τι άλλο έπρεπε να κάνει η πολιτεία; Να προβεί σε άμεση κατάσχεση υπέρ του Δημοσίου των παράνομα αποκτηθέντων χρημάτων.
Γιατί δεν το κάνει η πολιτεία αυτό; Γιατί όλοι οι έχοντες θα φρόντιζαν να βγάλουν "έξω" τα χρήματά τους.
Και γιατί δεν εφαρμόζεται ένα σύστημα να μη μπορεί κανείς να ξοδέψει (ή και να εξαγάγει) χρήματα που δεν έχει αποκτήσει νόμιμα; Δεν έχω απαντήσεις για όλα.
Εύκολο είναι : "Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει έναν λογαριασμό εσόδων - εξόδων. Το αρχικό υπόλοιπο είναι τα διαθέσιμα του προσώπου κατά την έναρξη της εφαρμογής του συστήματος. Για οποιαδήποτε έσοδα του προσώπου πρέπει να αυξάνεται το υπόλοιπο. Για να γίνουν κάποια έξοδα πρέπει να καλύπτονται από το υπόλοιπο του λογαριασμού. Ούτε φακελάκια, ούτε μίζες, ούτε κλοπιμαία μπορούν να αυξήσουν το υπόλοιπο, άρα δεν μπορούν να ξοδευτούν για αγορές".
Η τεχνολογία υπάρχει. Έχει ήδη εφαρμοσθεί ένα παρόμοιο σύστημα στην Αυστραλία (αλλά κάποιοι πονηροί στέλνουν τούβλα μέσω ταχυδρομείου σε ξένες χώρες και το ταχυδρομείο "φροντίζει να μην αντιλαμβάνεται" ότι περιέχουν δεσμίδες χρημάτων οι επιστολές!)
Η πολιτική βούληση δεν υπάρχει. (Σαν να λέμε, ή δεν ξέρουν να το εφαρμόσουν κάποιοι μέτριοι ιθύνοντες, ή δεν θέλουν να το εφαρμόσουν από ιδιοτέλεια).
Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011
Φώτιση
Συμβολικά, επειδή είναι ημέρα της Ποίησης σήμερα, δημοσιεύω ένα ποίημά μου που διακρίθηκε (έπαινος) στον Ποιητικό Διαγωνισμό που διεξήγαγε το 2005 το Συμπόσιο Ποίησης στο Πανεπιστήμιο Πατρών.
(Προφανώς υπήρχαν καλύτερα ποιήματα από αυτό στον Διαγωνισμό, και βραβευμένα, και μη βραβευμένα).
Να 'μουν, Απόλλωνα, νεκρός,
__ ρούχα απ’ το φως σου να ντυθώ
____ να ξαναζωντανέψω,
να υμνήσω την αξία σου εμπρός
__ σ' όλα της γης τα πλάσματα
____ ό,που κι αν ταξιδέψω.
Στη γη του Άδη, στυγερός
__ με λογική και με πειθώ
____ τον νου του να πλανέψω
ν' αδειάσει ο τόπος ο φριχτός
__ και ευθύς μ' όλα τα φάσματα,
____ γλέντι να συντροφέψω.
Είμαι του σύμπαντος ιστός.
__ Άργησα να τ' αντιληφθώ.
____ Χρειάστηκε να δρέψω
χωράφια γνώσης και σωστός
__ να μείνω στα χαλάσματα
____ και να υπομονέψω.
Άρχοντας ο σκοταδισμός,
__ μα τελικά να νικηθώ
____ δεν θα το επιτρέψω.
Κι αν προκαθήμενος βοσκός
__ μας θεωρεί μιάσματα,
____ σιγά μη τον πιστέψω!
Ασάφειες ιστορεί αυτός
__ και απειλεί - να φοβηθώ.
____ Εγώ θ' αντιπαλέψω
και σαν ηφαίστειο μεστός
__ με γέλια και με άσματα
____ πλάνες θα καταστρέψω.
Πλέω στην άγνοια ναυαγός.
__ Βουτάω μέχρι το βυθό
____ ιδέες να αλιέψω.
Θέλω στο γλωσσικό αρωγός
__ ανοίγοντας περάσματα
____ τη γλώσσα να θεριέψω.
Γίνονται οι λέξεις οδηγός
__ σ’ αλήθειες να περιηγηθώ,
____ στο τότε να επιστρέψω.
Ψάχνω σε κείμενα αυστηρώς
__ για Ελλήνων νου σε κλάσματα
____ που πρέπει να μαζέψω.
Βγαίνεις Απόλλωνα λαμπρός
__ και βλέπεις πόσο προσπαθώ
____ πόθους να τιθασέψω.
Και όταν βρεθεί ο θησαυρός
__ κι απαλειφθούν τα χάσματα
____ την γη θα σαγηνέψω.
Μανωλάς Εμμανουήλ
(25-03-2004)
(Προφανώς υπήρχαν καλύτερα ποιήματα από αυτό στον Διαγωνισμό, και βραβευμένα, και μη βραβευμένα).
Φώτιση
Να 'μουν, Απόλλωνα, νεκρός,
__ ρούχα απ’ το φως σου να ντυθώ
____ να ξαναζωντανέψω,
να υμνήσω την αξία σου εμπρός
__ σ' όλα της γης τα πλάσματα
____ ό,που κι αν ταξιδέψω.
Στη γη του Άδη, στυγερός
__ με λογική και με πειθώ
____ τον νου του να πλανέψω
ν' αδειάσει ο τόπος ο φριχτός
__ και ευθύς μ' όλα τα φάσματα,
____ γλέντι να συντροφέψω.
Είμαι του σύμπαντος ιστός.
__ Άργησα να τ' αντιληφθώ.
____ Χρειάστηκε να δρέψω
χωράφια γνώσης και σωστός
__ να μείνω στα χαλάσματα
____ και να υπομονέψω.
Άρχοντας ο σκοταδισμός,
__ μα τελικά να νικηθώ
____ δεν θα το επιτρέψω.
Κι αν προκαθήμενος βοσκός
__ μας θεωρεί μιάσματα,
____ σιγά μη τον πιστέψω!
Ασάφειες ιστορεί αυτός
__ και απειλεί - να φοβηθώ.
____ Εγώ θ' αντιπαλέψω
και σαν ηφαίστειο μεστός
__ με γέλια και με άσματα
____ πλάνες θα καταστρέψω.
Πλέω στην άγνοια ναυαγός.
__ Βουτάω μέχρι το βυθό
____ ιδέες να αλιέψω.
Θέλω στο γλωσσικό αρωγός
__ ανοίγοντας περάσματα
____ τη γλώσσα να θεριέψω.
Γίνονται οι λέξεις οδηγός
__ σ’ αλήθειες να περιηγηθώ,
____ στο τότε να επιστρέψω.
Ψάχνω σε κείμενα αυστηρώς
__ για Ελλήνων νου σε κλάσματα
____ που πρέπει να μαζέψω.
Βγαίνεις Απόλλωνα λαμπρός
__ και βλέπεις πόσο προσπαθώ
____ πόθους να τιθασέψω.
Και όταν βρεθεί ο θησαυρός
__ κι απαλειφθούν τα χάσματα
____ την γη θα σαγηνέψω.
Μανωλάς Εμμανουήλ
(25-03-2004)
Σάββατο 19 Μαρτίου 2011
Ιστορικό πυρηνικών δοκιμών
Ο Isao Hashimoto έφτιαξε ένα ωραίο βίντεο, με θλιβερή υπόκρουση, που δείχνει τις εκρήξεις από πυρηνικές δοκιμές που έχουν γίνει από το 1945 μέχρι το 1998.
Δείχνει τόπο έκρηξης, μέγεθος έκρηξης και υπεύθυνη χώρα, καθώς ένας μετρητής δείχνει έτος και μήνα.
Δεν δείχνει πυρηνικά ατυχήματα, οπότε μπορείτε να σκεφθήτε ότι η τελική εικόνα είναι σαφώς χειρότερη. (Είναι πολλές οι εκρήξεις! Άρη, σου ερχόμαστε!)
Το βρήκα σε ένα άρθρο της Κατερίνας Κοντίνη στο TVXS, που το βρήκε σε μια ανάρτηση του Πιτσιρίκου.
Αν σας ενδιαφέρει η εξάπλωση της ραδιενέργειας μετά την έκρηξη στο Chernobyl, μπορείτε να δείτε ένα πολύ ενημερωτικό βίντεο εδώ.
Αρχίζουν να δημιουργούνται κινήσεις εναντίον των πυρηνικών, πχ. : εδώ.
Δεν παθιάζομαι με τις ομαδικές διαμαρτυρίες, αλλά τα πυρηνικά είναι επικίνδυνα και οι άνθρωποι ολιγόζωοι και φιλοπόλεμοι. Αν σας ρωτήσουν, να είσαστε εναντίον των πυρηνικών.
21042011 : Χάρτης (Google Earth) με σημειωμένους τους πυρηνικούς σταθμούς και εκτίμηση των πληθυσμών που βρίσκονται κοντά και κινδυνεύουν εδώ
Δείχνει τόπο έκρηξης, μέγεθος έκρηξης και υπεύθυνη χώρα, καθώς ένας μετρητής δείχνει έτος και μήνα.
Δεν δείχνει πυρηνικά ατυχήματα, οπότε μπορείτε να σκεφθήτε ότι η τελική εικόνα είναι σαφώς χειρότερη. (Είναι πολλές οι εκρήξεις! Άρη, σου ερχόμαστε!)
Το βρήκα σε ένα άρθρο της Κατερίνας Κοντίνη στο TVXS, που το βρήκε σε μια ανάρτηση του Πιτσιρίκου.
Αν σας ενδιαφέρει η εξάπλωση της ραδιενέργειας μετά την έκρηξη στο Chernobyl, μπορείτε να δείτε ένα πολύ ενημερωτικό βίντεο εδώ.
Αρχίζουν να δημιουργούνται κινήσεις εναντίον των πυρηνικών, πχ. : εδώ.
Δεν παθιάζομαι με τις ομαδικές διαμαρτυρίες, αλλά τα πυρηνικά είναι επικίνδυνα και οι άνθρωποι ολιγόζωοι και φιλοπόλεμοι. Αν σας ρωτήσουν, να είσαστε εναντίον των πυρηνικών.
21042011 : Χάρτης (Google Earth) με σημειωμένους τους πυρηνικούς σταθμούς και εκτίμηση των πληθυσμών που βρίσκονται κοντά και κινδυνεύουν εδώ
Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011
Πριν και μετά
Μια εντυπωσιακή σειρά φωτογραφιών ανέβασε το ABC News από μερικές περιοχές της Ιαπωνίας, εδώ.
Κινώντας τον δείκτη προς τα αριστερά πάνω από την φωτογραφία ξεδιπλώνεται η εικόνα της καταστροφής. (Απίστευτο λέμε, αλλά καλά θα κάνουμε να το θεωρούμε πολύ πιθανό).
Πολλές χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν, οι εγκαταστάσεις σαρώθηκαν, οι περιουσίες εξαφανίστηκαν, η οικονομία ασφυκτιά πνιγμένη ...
και όλος ο κόσμος κινδυνεύει αν δεν καταφέρουν να κλείσουν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Φουκουσίμα. Έγινε κι άλλη έκρηξη για ανακούφιση των πιέσεων σήμερα, (με διαφυγή ραδιενέργειας βεβαίως, βεβαίως, που είναι μετρήσιμη στα 160 χιλιόμετρα απόσταση).
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πήραν σε μιά ημέρα την "δόση" ραδιενέργειας ενός έτους. Θυμηθείτε ότι οι ακτινοβολίες έχουν γενικά αθροιστική επίδραση στον οργανισμό.
Αν δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε με σεισμούς, τσουνάμι και εκρήξεις ηφαιστείων, τότε τα πυρηνικά εργοστάσια δεν είναι καλή ιδέα.
Κινώντας τον δείκτη προς τα αριστερά πάνω από την φωτογραφία ξεδιπλώνεται η εικόνα της καταστροφής. (Απίστευτο λέμε, αλλά καλά θα κάνουμε να το θεωρούμε πολύ πιθανό).
Πολλές χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν, οι εγκαταστάσεις σαρώθηκαν, οι περιουσίες εξαφανίστηκαν, η οικονομία ασφυκτιά πνιγμένη ...
και όλος ο κόσμος κινδυνεύει αν δεν καταφέρουν να κλείσουν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Φουκουσίμα. Έγινε κι άλλη έκρηξη για ανακούφιση των πιέσεων σήμερα, (με διαφυγή ραδιενέργειας βεβαίως, βεβαίως, που είναι μετρήσιμη στα 160 χιλιόμετρα απόσταση).
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πήραν σε μιά ημέρα την "δόση" ραδιενέργειας ενός έτους. Θυμηθείτε ότι οι ακτινοβολίες έχουν γενικά αθροιστική επίδραση στον οργανισμό.
Αν δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε με σεισμούς, τσουνάμι και εκρήξεις ηφαιστείων, τότε τα πυρηνικά εργοστάσια δεν είναι καλή ιδέα.
Κυριακή 13 Μαρτίου 2011
Ολίγα πυρηνικά
Πριν από λίγο καιρό, 25-04-2009, υπήρξε μια ανάρτηση στο σχολικό ιστολόγιο του 6ου Λυκείου Καλλιθέας σχετική με το πυρηνικό επεισόδιο στο Chernobyl στις 26 Απριλίου του 1986.
Εδώ θέλω να επαναλάβω το σχόλιο που είχα κάνει τότε (26 Απριλίου 2009 12:14 π.μ.):
Πυρηνική τεχνολογία διδάχθηκα τρία εξάμηνα στο Πολυτεχνείο. Τα πήγαινα πολύ καλά. Μπορούσα να υπολογίσω από μνήμης το buckling (ας πούμε διαστρέβλωση του χώρου) του αντιδραστήρα για οποιαδήποτε γεωμετρία του (κυλινδρικός, σφαιρικός, κλπ). Γνώριζα τι χρειαζόταν για το φτιάξιμο ενός σταθμού (απλού ή breeder).
Έμαθα όμως ότι δεν μπορούμε να χειριστούμε εύκολα τα ραδιενεργά υλικά. Εξασθενούν βέβαια με σταθερό ρυθμό αλλά σε πόσο χρόνο; Εδώ έχουμε την έννοια της ημιζωής. Αν έχω ένα χιλιόγραμμο ράδιο, αυτό εκπέμπει ακτινοβολία (Αχ Μαρία Κιουρί...) και σε 2500 χρόνια μένει 500 γραμμάρια. Αυτό συνεχίζει να εκπέμπει ακτινοβολία και σε 2500 χρόνια μένει το μισό, 250 γραμμάρια. Κλπ κλπ. Τα διάφορα υλικά έχουν διαφορετικούς χρόνους ημιζωής, απο μικροδευτερόλεπτα μέχρι χιλιετίες. (Η ζωή μας έχει ασήμαντη διάρκεια για να διορθώσουμε κάτι αν δεν πάει καλά).
Όσες προσπάθειες κάναμε να τα περιορίσουμε και να τα μεταφέρουμε απέτυχαν. Το αεροπλάνο στις Βαλεαρίδες, το πλοίο στην Μάγχη, το τραίνο στις Ενωμένες πολιτείες, όλα οδήγησαν σε δυστυχήματα.
(Δεν λέω ατυχήματα. Σε αυτά δεν υπάρχει υπεύθυνος.
Λέω δυστυχήματα, όπου ο υπεύθυνος μπορεί να βρεθεί!)
Και αν γίνει ένα επεισόδιο σε αντιδραστήρα, ας πούμε αν δημιουργηθεί ένας θύλακας αερίου (ατμού) πάνω από τον πυρήνα, (όπως στο δυστύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο στο Three Mile Island της Αμερικής, 1979) πόσο γρήγορα ανεβαίνει η ελεγχόμενη έως τότε θερμοκρασία; Χίλιους βαθμούς Κελσίου το δευτερόλεπτο. Και σε πέντε δευτερόλεπτα λιώνει η μεταλλική υποδομή του αντιδραστήρα και η διαρκώς θερμαινόμενη λάβα βυθίζεται στο έδαφος λιώνοντάς το. Το περιγράψανε σαν αστείο ότι θα βγεί από την άλλη μεριά της Γης στην Κίνα και το είπανε το Σύνδρομο της Κίνας. Το σίγουρο είναι ότι η υπέρθερμη λάβα θα φθάσει το πολύ στο κέντρο της Γης και η έκρηξη του πλανήτη είναι πιθανή.
Άρα τα πυρηνικά υλικά είναι δυσκολομεταχείριστα και τα πυρηνικά δυστυχήματα δυσοίωνα.
Στο "ατύχημα" του Τσέρνομπιλ (πήρε φωτιά ο γραφίτης που περιέβαλλε τον αντιδραστήρα και αντί να σταματήσουν αμέσως την λειτουργία του κάλεσαν την Πυροσβεστική!) μόλις αποκαλύφθηκε ο πυρήνας όσοι βρίσκονταν τριγύρω 'αχρηστεύθηκαν'. Μπόρεσε όμως ένας 'ήρωας (της Σοβιετικής Ένωσης)' να πετάξει με ελικόπτερο πάνω από τον καιόμενο αντιδραστήρα και να ρίξει σάκους με κάδμιο από την τρύπα της οροφής. Το κάδμιο σταματάει την πυρηνική αντίδραση απορροφώντας τα εκπεμπόμενα νετρόνια, που έτσι δεν πάνε αλυσωτά σε άλλα άτομα (ουρανίου, πλουτωνίου) για να προκαλέσουν την σχάση τους. Φυσικά ο 'ήρωας' αρρώστησε από την έκθεσή του στην ραδιενέργεια. Και τι συνέβη τότε;
Ενας ειδικός από την Αμερική επί των ασθενειών από ραδιενέργεια, ήρθε και πρότεινε άμεση μεταμόσχευση νωτιαίου μυελού! (Και πού έγινε ειδικός; Μήπως γίνονταν πειράματα ή ατυχήματα και αλλού;) Ο 'ήρωας' δεν έζησε πάρα πολύ. Και τα θύματα ήσαν πολλά στην ευρύτερη περιοχή που εκκενώθηκε.
Και τώρα τι κάνουμε; Μέσα σε έναν κόσμο που κάποιοι απελπισμένοι ή παρανοϊκοί ζώνονται εκρηκτικά και προσπαθούν να κάνουν μεγάλη ζημιά (Μόσχα 10/2002 και άλλοτε), σε ένα κόσμο όπου οι σεισμοί γκρεμίζουν χιλιόχρονες πόλεις (Μπαμ του Ιράν, 2004), και όπου πέφτουν αεροπλάνα στο Λόκερμπι Σκωτίας (1998) ή στους Δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης (11-09-2001), εμείς σκεφτόμαστε να στήσουμε Πυρηνικούς σταθμούς; (Ας μάθουμε πρώταγιατί δεν μπήκε σε λειτουργία τι κινδύνους έχει ο δίδυμος σταθμός στα Βραχώδη Όρη...)
[Πυρηνική Ενέργεια; Όχι, ευχαριστώ!]
Δεν είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε απλές φυσικές καταστροφές (πυρκαϊές, ανεμοστρόβιλους, πλημμύρες, κλπ) και θα αναλάβουμε να τιθασεύσουμε την ασυγκράτητη πυρηνική έκρηξη;
Ευκολότερο θα ήταν να παίζουμε βόλεϊ με μπάλα τον Ήλιο!
Μόλις άκουσα για την έκρηξη στον σταθμό Φουκουσίμα 1 της Ιαπωνίας, έγραψα στο Facebook (12-03-2011 10:34 π.μ.) :
Ο σεισμός ήταν φοβερός. Αποσύρθηκαν τα νερά της θάλασσας για να επιστρέψουν ως τρομακτικό τσουνάμι.
Αρκετά μέχρι εδώ; Όχι! Η απομάκρυνση των υδάτων ψύξης από το πυρηνικό εργοστάσιο (Φουκουσίμα 1) έφερε την έκρηξη. Αν έχουμε τήξη του πυρήνα, η κατάσταση για όλο τον κόσμο μπορεί να γίνει εφιαλτική.
Αυτά για όσους στηρίζουν την χρήση της ασφαλούς πυρηνικής τεχνολογίας σε σεισμογόνες περιοχές.
...και μισή ώρα αργότερα ...
Οι πληροφορίες είναι ακόμη συγκεχυμένες. Θα μπορούσε να μην έχει λείψει το νερό, αλλά να σπάσουν από τον σεισμό οι σωλήνες των κυκλωμάτων ψύξης.
Ο πυρήνας θερμαίνει το νερό του πρωτογενούς κυκλώματος. Αν λείψει αυτή η ψύξη, η θερμοκρασία του ανεβαίνει με ρυθμό 1000 βαθμούς Κελσίου ανά δευτερόλεπτο, οπότε σε εφτά δευτερόλεπτα λιώνει όλος ο αντιδραστήρας (melt-down) και βυθίζεται θεωρητικά στο έδαφος ("το σύνδρομο της Κίνας") με άγνωστα επακόλουθα.
Το πρωτογενές κύκλωμα θερμαίνει το νερό του δευτερογενούς κυκλώματος ψύξης. Αν αυτό διαρρεύσει από ζημιά, επειδή είναι ραδιενεργό, ο σταθμός πρέπει να εκκενωθεί για μια τριετία (ατύχημα σταθμού Three-mile-island).
Με τον παραμικρό κίνδυνο ο αντιδραστήρας πρέπει να κλείνει αμέσως (με ράβδους καδμίου). Αν αυτό δεν γίνει για οικονομικούς λόγους και ανθρώπινη ηλιθιότητα (ατύχημα σταθμού Chernobyl), η έκρηξη είναι το επακόλουθο. Στο Τσερνόμπιλ έριξαν σάκους καδμίου από ελικόπτερο αφού άρχισε η φωτιά στο γραφιτικό κάλυμμα και μετριάστηκε κάπως η καταστροφή.
(Φυσικά όλοι όσοι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια "έφυγαν" σε ελάχιστους μήνες).
Ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει. Εύχομαι να κλείσουν το Φουκουσίμα.
Εμείς ας συνεχίσουμε να αναβάλλουμε το κλείσιμο του Κοζλοντούι της Βουλγαρίας, και ας προγραμματίσουμε οικολογικά επιμορφωτικές εκδρομές στο Ακουγιού της Τουρκίας.
Τα πυρηνικά εργοστάσια στην Ελλάδα έχουν μέλλον; (Δείτε αυτό).
Κι ένα πυκνό σε πληροφορία διάγραμμα του xkcd για τις ακτινοβολίες και την επίδρασή τους στον άνθρωπο.
Εδώ θέλω να επαναλάβω το σχόλιο που είχα κάνει τότε (26 Απριλίου 2009 12:14 π.μ.):
Πυρηνική τεχνολογία διδάχθηκα τρία εξάμηνα στο Πολυτεχνείο. Τα πήγαινα πολύ καλά. Μπορούσα να υπολογίσω από μνήμης το buckling (ας πούμε διαστρέβλωση του χώρου) του αντιδραστήρα για οποιαδήποτε γεωμετρία του (κυλινδρικός, σφαιρικός, κλπ). Γνώριζα τι χρειαζόταν για το φτιάξιμο ενός σταθμού (απλού ή breeder).
Έμαθα όμως ότι δεν μπορούμε να χειριστούμε εύκολα τα ραδιενεργά υλικά. Εξασθενούν βέβαια με σταθερό ρυθμό αλλά σε πόσο χρόνο; Εδώ έχουμε την έννοια της ημιζωής. Αν έχω ένα χιλιόγραμμο ράδιο, αυτό εκπέμπει ακτινοβολία (Αχ Μαρία Κιουρί...) και σε 2500 χρόνια μένει 500 γραμμάρια. Αυτό συνεχίζει να εκπέμπει ακτινοβολία και σε 2500 χρόνια μένει το μισό, 250 γραμμάρια. Κλπ κλπ. Τα διάφορα υλικά έχουν διαφορετικούς χρόνους ημιζωής, απο μικροδευτερόλεπτα μέχρι χιλιετίες. (Η ζωή μας έχει ασήμαντη διάρκεια για να διορθώσουμε κάτι αν δεν πάει καλά).
Όσες προσπάθειες κάναμε να τα περιορίσουμε και να τα μεταφέρουμε απέτυχαν. Το αεροπλάνο στις Βαλεαρίδες, το πλοίο στην Μάγχη, το τραίνο στις Ενωμένες πολιτείες, όλα οδήγησαν σε δυστυχήματα.
(Δεν λέω ατυχήματα. Σε αυτά δεν υπάρχει υπεύθυνος.
Λέω δυστυχήματα, όπου ο υπεύθυνος μπορεί να βρεθεί!)
Και αν γίνει ένα επεισόδιο σε αντιδραστήρα, ας πούμε αν δημιουργηθεί ένας θύλακας αερίου (ατμού) πάνω από τον πυρήνα, (όπως στο δυστύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο στο Three Mile Island της Αμερικής, 1979) πόσο γρήγορα ανεβαίνει η ελεγχόμενη έως τότε θερμοκρασία; Χίλιους βαθμούς Κελσίου το δευτερόλεπτο. Και σε πέντε δευτερόλεπτα λιώνει η μεταλλική υποδομή του αντιδραστήρα και η διαρκώς θερμαινόμενη λάβα βυθίζεται στο έδαφος λιώνοντάς το. Το περιγράψανε σαν αστείο ότι θα βγεί από την άλλη μεριά της Γης στην Κίνα και το είπανε το Σύνδρομο της Κίνας. Το σίγουρο είναι ότι η υπέρθερμη λάβα θα φθάσει το πολύ στο κέντρο της Γης και η έκρηξη του πλανήτη είναι πιθανή.
Άρα τα πυρηνικά υλικά είναι δυσκολομεταχείριστα και τα πυρηνικά δυστυχήματα δυσοίωνα.
Στο "ατύχημα" του Τσέρνομπιλ (πήρε φωτιά ο γραφίτης που περιέβαλλε τον αντιδραστήρα και αντί να σταματήσουν αμέσως την λειτουργία του κάλεσαν την Πυροσβεστική!) μόλις αποκαλύφθηκε ο πυρήνας όσοι βρίσκονταν τριγύρω 'αχρηστεύθηκαν'. Μπόρεσε όμως ένας 'ήρωας (της Σοβιετικής Ένωσης)' να πετάξει με ελικόπτερο πάνω από τον καιόμενο αντιδραστήρα και να ρίξει σάκους με κάδμιο από την τρύπα της οροφής. Το κάδμιο σταματάει την πυρηνική αντίδραση απορροφώντας τα εκπεμπόμενα νετρόνια, που έτσι δεν πάνε αλυσωτά σε άλλα άτομα (ουρανίου, πλουτωνίου) για να προκαλέσουν την σχάση τους. Φυσικά ο 'ήρωας' αρρώστησε από την έκθεσή του στην ραδιενέργεια. Και τι συνέβη τότε;
Ενας ειδικός από την Αμερική επί των ασθενειών από ραδιενέργεια, ήρθε και πρότεινε άμεση μεταμόσχευση νωτιαίου μυελού! (Και πού έγινε ειδικός; Μήπως γίνονταν πειράματα ή ατυχήματα και αλλού;) Ο 'ήρωας' δεν έζησε πάρα πολύ. Και τα θύματα ήσαν πολλά στην ευρύτερη περιοχή που εκκενώθηκε.
Και τώρα τι κάνουμε; Μέσα σε έναν κόσμο που κάποιοι απελπισμένοι ή παρανοϊκοί ζώνονται εκρηκτικά και προσπαθούν να κάνουν μεγάλη ζημιά (Μόσχα 10/2002 και άλλοτε), σε ένα κόσμο όπου οι σεισμοί γκρεμίζουν χιλιόχρονες πόλεις (Μπαμ του Ιράν, 2004), και όπου πέφτουν αεροπλάνα στο Λόκερμπι Σκωτίας (1998) ή στους Δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης (11-09-2001), εμείς σκεφτόμαστε να στήσουμε Πυρηνικούς σταθμούς; (Ας μάθουμε πρώτα
[Πυρηνική Ενέργεια; Όχι, ευχαριστώ!]
Δεν είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε απλές φυσικές καταστροφές (πυρκαϊές, ανεμοστρόβιλους, πλημμύρες, κλπ) και θα αναλάβουμε να τιθασεύσουμε την ασυγκράτητη πυρηνική έκρηξη;
Ευκολότερο θα ήταν να παίζουμε βόλεϊ με μπάλα τον Ήλιο!
Μόλις άκουσα για την έκρηξη στον σταθμό Φουκουσίμα 1 της Ιαπωνίας, έγραψα στο Facebook (12-03-2011 10:34 π.μ.) :
Ο σεισμός ήταν φοβερός. Αποσύρθηκαν τα νερά της θάλασσας για να επιστρέψουν ως τρομακτικό τσουνάμι.
Αρκετά μέχρι εδώ; Όχι! Η απομάκρυνση των υδάτων ψύξης από το πυρηνικό εργοστάσιο (Φουκουσίμα 1) έφερε την έκρηξη. Αν έχουμε τήξη του πυρήνα, η κατάσταση για όλο τον κόσμο μπορεί να γίνει εφιαλτική.
Αυτά για όσους στηρίζουν την χρήση της ασφαλούς πυρηνικής τεχνολογίας σε σεισμογόνες περιοχές.
...και μισή ώρα αργότερα ...
Οι πληροφορίες είναι ακόμη συγκεχυμένες. Θα μπορούσε να μην έχει λείψει το νερό, αλλά να σπάσουν από τον σεισμό οι σωλήνες των κυκλωμάτων ψύξης.
Ο πυρήνας θερμαίνει το νερό του πρωτογενούς κυκλώματος. Αν λείψει αυτή η ψύξη, η θερμοκρασία του ανεβαίνει με ρυθμό 1000 βαθμούς Κελσίου ανά δευτερόλεπτο, οπότε σε εφτά δευτερόλεπτα λιώνει όλος ο αντιδραστήρας (melt-down) και βυθίζεται θεωρητικά στο έδαφος ("το σύνδρομο της Κίνας") με άγνωστα επακόλουθα.
Το πρωτογενές κύκλωμα θερμαίνει το νερό του δευτερογενούς κυκλώματος ψύξης. Αν αυτό διαρρεύσει από ζημιά, επειδή είναι ραδιενεργό, ο σταθμός πρέπει να εκκενωθεί για μια τριετία (ατύχημα σταθμού Three-mile-island).
Με τον παραμικρό κίνδυνο ο αντιδραστήρας πρέπει να κλείνει αμέσως (με ράβδους καδμίου). Αν αυτό δεν γίνει για οικονομικούς λόγους και ανθρώπινη ηλιθιότητα (ατύχημα σταθμού Chernobyl), η έκρηξη είναι το επακόλουθο. Στο Τσερνόμπιλ έριξαν σάκους καδμίου από ελικόπτερο αφού άρχισε η φωτιά στο γραφιτικό κάλυμμα και μετριάστηκε κάπως η καταστροφή.
(Φυσικά όλοι όσοι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια "έφυγαν" σε ελάχιστους μήνες).
Ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει. Εύχομαι να κλείσουν το Φουκουσίμα.
Εμείς ας συνεχίσουμε να αναβάλλουμε το κλείσιμο του Κοζλοντούι της Βουλγαρίας, και ας προγραμματίσουμε οικολογικά επιμορφωτικές εκδρομές στο Ακουγιού της Τουρκίας.
Τα πυρηνικά εργοστάσια στην Ελλάδα έχουν μέλλον; (Δείτε αυτό).
Κι ένα πυκνό σε πληροφορία διάγραμμα του xkcd για τις ακτινοβολίες και την επίδρασή τους στον άνθρωπο.
Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011
Σεισμός στις θεωρίες
Ενώ όλοι ασχολούνται με τον σεισμό 8.9 ρίχτερ που έπληξε σήμερα την Ιαπωνία (πρωτοφανής ένταση για Ιαπωνία, 5ος σε μέγεθος παγκοσμίως από το 1900 και μετά), βλέπουν τις εικόνες από το δεκάμετρο τσουνάμι που ακολούθησε και στέλνουν ευχές για να μην υπάρξουν πολλά θύματα (μαζί κι εγώ στέλνω), η σημερινή ανάρτηση περιέχει είδηση για κάτι πολύ διαφορετικό.
(Από ανάρτηση στο TVXS στις 10-03-2011, της Κατερίνας Κοντίνη)
Δημήτρης Νανόπουλος : Ζούμε σε δέκα διαστάσεις αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε!
Δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πάρα πολλά σύμπαντα –συγκεκριμένα δέκα εις την πεντακοσιοστή και δεν αποκλείεται στο μέλλον να δημιουργούμε σύμπαντα στο εργαστήριο, ενώ δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανότατα ζούμε σε δέκα διαστάσεις.
Αυτές είναι μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική του ομάδα ο Δημήτρης Νανόπουλος, διακεκριμένος καθηγητής Φυσικής του πανεπιστημίου του Τέξας A&M και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, που μίλησε χθες στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σχετικά με το πείραμα του CERN και την πειραματική διερεύνηση της ύπαρξης του Πολυσύμπαντος (multiverse). Ειδικότερα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο κ. Νανόπουλος εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα, σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις «μεγάλες» διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και μία ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται «διπλωμένες» σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε», είπε χαρακτηριστικά.
Η θεωρία του πολυσύμπαντος ή των πολλών παράλληλων συμπάντων έχει διάφορες εκδοχές, μια από τις οποίες προωθεί σθεναρά ο κ. Νανόπουλος, ο οποίος τόνισε όμως ότι μια τέτοια θεωρία έχει νόημα μόνο αν καταστεί δυνατό να αποδειχτεί πειραματικά και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN).
Όπως υποστηρίζει ο Έλληνας φυσικός, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν «γεννάει» το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου.
Τα άλλα σύμπαντα, τα οποία χαρακτήρισε «φυσαλίδες της πραγματικότητας» που απαρτίζουν το πολυσύμπαν, είναι δυνατό να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους αλλά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Δεν απέκλεισε όμως ότι είναι πιθανώς δυνατό να γίνει μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο. Όλα τα σύμπαντα, με τους ιδιαίτερους νόμους τους, προκύπτουν κατά βάση από μόνα τους, σαν μια «τοπική μετάλλαξη» του χώρου σε ένα προϋπάρχον σύμπαν. Ο κ. Νανόπουλος δεν απέκλεισε μάλιστα, ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας, τολμηρές υποθέσεις ότι κάποια σύμπαντα θα μπορούσαν π.χ. να αποτελούν δημιούργημα ενός «χάκερ» σε κάποιο άλλο σύμπαν. Επεσήμανε ότι, αν τελικά αποδειχτεί η θεωρία του πολυσύμπαντος, τότε «θα καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό παραγωγής συμπάντων», οπότε, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, «είναι πιθανό στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα σύμπαν στο εργαστήριο».
Ακόμα, ανέφερε ότι δεν αποκλείεται το σύμπαν που ζούμε τώρα, να δημιουργηθεί ξανά ακριβώς το ίδιο στο μέλλον, ενώ το τωρινό σύμπαν μας θα μπορούσε να είναι το νιοστό από το παρελθόν, να έχει δηλαδή ήδη προϋπάρξει πολλές φορές. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι είναι νωρίς ακόμα για να επιβεβαιωθούν τέτοιες υποθέσεις, πρόσθεσε όμως ότι τελικά αποτελούν λογικές συνέπειες της ευρύτερης θεωρίας του πολυσύμπαντος, που θα έπρεπε κανείς να ακολουθήσει και να διερευνήσει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από «σκοτεινή ύλη» και 73% από «σκοτεινή ενέργεια». Υπολογίζεται ότι μόνο στο δικό μας σύμπαν υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και κάθε ένας από αυτούς έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ήλιους, γύρω από τους οποίους περιφέρεται ένας τεράστιος αριθμός πλανητών. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι ο ήλιος κάποτε θα «σβήσει», όμως το σύμπαν μας, που συνεχώς διαστέλλεται, είναι «ανοιχτό», συνεπώς ποτέ δεν θα «πεθάνει», ενώ είναι πιθανό να κάνει «μετάβαση» σε ένα άλλο σύμπαν-φυσαλίδα.
Επιτιθέμενος στους υπέρμαχους της «ανθρωπικής Αρχής» (που λένε ότι το σύμπαν είναι "κομμένο και ραμμένο" στα μέτρα των ανθρώπων), αντέτεινε ότι «δεν του καίγεται καρφάκι του σύμπαντος για εμάς», ενώ χαρακτήρισε τη θεωρία του πολυσύμπαντος «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τελεολογίας». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι δεν έχει χάσει το νόημά της η αναζήτηση μιας «ενοποιημένης θεωρίας του παντός» στην Φυσική, όμως δεν θα αφορά παρά μια λύση μοναδική για το δικό μας σύμπαν και τίποτε περισσότερο.
Απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε «ένα νέο Διαφωτισμό» που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα, ενώ αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου. Όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή. Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους. Παράλληλα, συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα «δύσκολα θα αντέξει» στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες.
Όσον αφορά στον CERN, δήλωσε ότι πλέον «δουλεύει ρολόι», αν και οι φυσικοί που αναλύουν τις συγκρούσεις των σωματιδίων, είναι αναγκασμένοι «να ψάχνουν ψύλλους στα άχυρα». Πάντως, σε προηγούμενη ομιλία του στην Αθήνα, είχε δηλώσει ότι αν τελικά τα πειράματα του CERN δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αποτυγχάνοντας να βρουν νέα σωματίδια και να επιβεβαιώσουν πειραματικά την υπερσυμμετρία, τότε «αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη Φυσική, θα προκαλέσει μια μεγάλη κρίση», καθώς θα σημαίνει, όπως είχε πει χαρακτηριστικά, ότι «πήραμε λάθος δρόμο».
Τέλος, αναφερόμενος σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού «Nature», που θεωρεί πιθανή την κατάρρευση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, επειδή τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των πειραμάτων του CERN δεν την επιβεβαιώνουν, ο έλληνας φυσικός χαρακτήρισε υπερβολική και πρόωρη μια τέτοια εκτίμηση.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)