Ολίγα πυρηνικά

Πριν από λίγο καιρό, 25-04-2009, υπήρξε μια ανάρτηση στο σχολικό ιστολόγιο του 6ου Λυκείου Καλλιθέας σχετική με το πυρηνικό επεισόδιο στο Chernobyl στις 26 Απριλίου του 1986.

Εδώ θέλω να επαναλάβω το σχόλιο που είχα κάνει τότε (26 Απριλίου 2009 12:14 π.μ.):

---

Πυρηνική τεχνολογία διδάχθηκα τρία εξάμηνα στο Πολυτεχνείο. Τα πήγαινα πολύ καλά. Μπορούσα να υπολογίσω από μνήμης το buckling (ας πούμε διαστρέβλωση του χώρου) του αντιδραστήρα για οποιαδήποτε γεωμετρία του (κυλινδρικός, σφαιρικός, κλπ). Γνώριζα τι χρειαζόταν για το φτιάξιμο ενός σταθμού (απλού ή breeder).
Έμαθα όμως ότι δεν μπορούμε να χειριστούμε εύκολα τα ραδιενεργά υλικά. Εξασθενούν βέβαια με σταθερό ρυθμό αλλά σε πόσο χρόνο; Εδώ έχουμε την έννοια της ημιζωής. Αν έχω ένα χιλιόγραμμο ράδιο, αυτό εκπέμπει ακτινοβολία (Αχ Μαρία Κιουρί...) και σε 2500 χρόνια μένει 500 γραμμάρια. Αυτό συνεχίζει να εκπέμπει ακτινοβολία και σε 2500 χρόνια μένει το μισό, 250 γραμμάρια. Κλπ κλπ. Τα διάφορα υλικά έχουν διαφορετικούς χρόνους ημιζωής, απο μικροδευτερόλεπτα μέχρι χιλιετίες. (Η ζωή μας έχει ασήμαντη διάρκεια για να διορθώσουμε κάτι αν δεν πάει καλά).
Όσες προσπάθειες κάναμε να τα περιορίσουμε και να τα μεταφέρουμε απέτυχαν. Το αεροπλάνο στις Βαλεαρίδες, το πλοίο στην Μάγχη, το τραίνο στις Ενωμένες πολιτείες, όλα οδήγησαν σε δυστυχήματα.
(Δεν λέω ατυχήματα. Σε αυτά δεν υπάρχει υπεύθυνος.
Λέω δυστυχήματα, όπου ο υπεύθυνος μπορεί να βρεθεί!)
Και αν γίνει ένα επεισόδιο σε αντιδραστήρα, ας πούμε αν δημιουργηθεί ένας θύλακας αερίου (ατμού) πάνω από τον πυρήνα, (όπως στο δυστύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο στο Three Mile Island της Αμερικής, 1979) πόσο γρήγορα ανεβαίνει η ελεγχόμενη έως τότε θερμοκρασία; Χίλιους βαθμούς Κελσίου το δευτερόλεπτο. Και σε πέντε δευτερόλεπτα λιώνει η μεταλλική υποδομή του αντιδραστήρα και η διαρκώς θερμαινόμενη λάβα βυθίζεται στο έδαφος λιώνοντάς το. Το περιγράψανε σαν αστείο ότι θα βγεί από την άλλη μεριά της Γης στην Κίνα και το είπανε το Σύνδρομο της Κίνας. Το σίγουρο είναι ότι η υπέρθερμη λάβα θα φθάσει το πολύ στο κέντρο της Γης και η έκρηξη του πλανήτη είναι πιθανή.
Άρα τα πυρηνικά υλικά είναι δυσκολομεταχείριστα και τα πυρηνικά δυστυχήματα δυσοίωνα.
Στο "ατύχημα" του Τσέρνομπιλ (πήρε φωτιά ο γραφίτης που περιέβαλλε τον αντιδραστήρα και αντί να σταματήσουν αμέσως την λειτουργία του κάλεσαν την Πυροσβεστική!) μόλις αποκαλύφθηκε ο πυρήνας όσοι βρίσκονταν τριγύρω 'αχρηστεύθηκαν'. Μπόρεσε όμως ένας 'ήρωας (της Σοβιετικής Ένωσης)' να πετάξει με ελικόπτερο πάνω από τον καιόμενο αντιδραστήρα και να ρίξει σάκους με κάδμιο από την τρύπα της οροφής. Το κάδμιο σταματάει την πυρηνική αντίδραση απορροφώντας τα εκπεμπόμενα νετρόνια, που έτσι δεν πάνε αλυσωτά σε άλλα άτομα (ουρανίου, πλουτωνίου) για να προκαλέσουν την σχάση τους. Φυσικά ο 'ήρωας' αρρώστησε από την έκθεσή του στην ραδιενέργεια. Και τι συνέβη τότε;
Ενας ειδικός από την Αμερική επί των ασθενειών από ραδιενέργεια, ήρθε και πρότεινε άμεση μεταμόσχευση νωτιαίου μυελού! (Και πού έγινε ειδικός; Μήπως γίνονταν πειράματα ή ατυχήματα και αλλού;) Ο 'ήρωας' δεν έζησε πάρα πολύ. Και τα θύματα ήσαν πολλά στην ευρύτερη περιοχή που εκκενώθηκε.
Και τώρα τι κάνουμε; Μέσα σε έναν κόσμο που κάποιοι απελπισμένοι ή παρανοϊκοί ζώνονται εκρηκτικά και προσπαθούν να κάνουν μεγάλη ζημιά (Μόσχα 10/2002 και άλλοτε), σε ένα κόσμο όπου οι σεισμοί γκρεμίζουν χιλιόχρονες πόλεις (Μπαμ του Ιράν, 2004), και όπου πέφτουν αεροπλάνα στο Λόκερμπι Σκωτίας (1998) ή στους Δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης (11-09-2001), εμείς σκεφτόμαστε να στήσουμε Πυρηνικούς σταθμούς; (Ας μάθουμε πρώτα γιατί δεν μπήκε σε λειτουργία τι κινδύνους έχει ο δίδυμος σταθμός στα Βραχώδη Όρη...)

[Πυρηνική Ενέργεια; Όχι, ευχαριστώ!]

Δεν είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε απλές φυσικές καταστροφές (πυρκαϊές, ανεμοστρόβιλους, πλημμύρες, κλπ) και θα αναλάβουμε να τιθασεύσουμε την ασυγκράτητη πυρηνική έκρηξη;

Ευκολότερο θα ήταν να παίζουμε βόλεϊ με μπάλα τον Ήλιο!

---

Μόλις άκουσα για την έκρηξη στον σταθμό Φουκουσίμα 1 της Ιαπωνίας, έγραψα στο Facebook (12-03-2011 10:34 π.μ.) :

Ο σεισμός ήταν φοβερός. Αποσύρθηκαν τα νερά της θάλασσας για να επιστρέψουν ως τρομακτικό τσουνάμι.
Αρκετά μέχρι εδώ; Όχι! Η απομάκρυνση των υδάτων ψύξης από το πυρηνικό εργοστάσιο (Φουκουσίμα 1) έφερε την έκρηξη. Αν έχουμε τήξη του πυρήνα, η κατάσταση για όλο τον κόσμο μπορεί να γίνει εφιαλτική.
Αυτά για όσους στηρίζουν την χρήση της ασφαλούς πυρηνικής τεχνολογίας σε σεισμογόνες περιοχές.


...και μισή ώρα αργότερα ...

Οι πληροφορίες είναι ακόμη συγκεχυμένες. Θα μπορούσε να μην έχει λείψει το νερό, αλλά να σπάσουν από τον σεισμό οι σωλήνες των κυκλωμάτων ψύξης.
Ο πυρήνας θερμαίνει το νερό του πρωτογενούς κυκλώματος. Αν λείψει αυτή η ψύξη, η θερμοκρασία του ανεβαίνει με ρυθμό 1000 βαθμούς Κελσίου ανά δευτερόλεπτο, οπότε σε εφτά δευτερόλεπτα λιώνει όλος ο αντιδραστήρας (melt-down) και βυθίζεται θεωρητικά στο έδαφος ("το σύνδρομο της Κίνας") με άγνωστα επακόλουθα.
Το πρωτογενές κύκλωμα θερμαίνει το νερό του δευτερογενούς κυκλώματος ψύξης. Αν αυτό διαρρεύσει από ζημιά, επειδή είναι ραδιενεργό, ο σταθμός πρέπει να εκκενωθεί για μια τριετία (ατύχημα σταθμού Three-mile-island).
Με τον παραμικρό κίνδυνο ο αντιδραστήρας πρέπει να κλείνει αμέσως (με ράβδους καδμίου). Αν αυτό δεν γίνει για οικονομικούς λόγους και ανθρώπινη ηλιθιότητα (ατύχημα σταθμού Chernobyl), η έκρηξη είναι το επακόλουθο. Στο Τσερνόμπιλ έριξαν σάκους καδμίου από ελικόπτερο αφού άρχισε η φωτιά στο γραφιτικό κάλυμμα και μετριάστηκε κάπως η καταστροφή.
(Φυσικά όλοι όσοι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια "έφυγαν" σε ελάχιστους μήνες).

Ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει. Εύχομαι να κλείσουν το Φουκουσίμα.

Εμείς ας συνεχίσουμε να αναβάλλουμε το κλείσιμο του Κοζλοντούι της Βουλγαρίας, και ας προγραμματίσουμε οικολογικά επιμορφωτικές εκδρομές στο Ακουγιού της Τουρκίας.

Τα πυρηνικά εργοστάσια στην Ελλάδα έχουν μέλλον; (Δείτε αυτό).

Κι ένα πυκνό σε πληροφορία διάγραμμα του xkcd για τις ακτινοβολίες και την επίδρασή τους στον άνθρωπο.