Γρίφοι 15-20

Γρίφος 15 (Τον έχει προτείνει ο φίλος αναγνώστης Carlo de Grandi, που έχει ιστολόγιο εδώ).

Στην οροφή ενός πύργου ύψους 15 μέτρων και πάνω στις πολεμίστρες υψώσαμε κατακόρυφα έναν ιστό για σημαία. Η βάση του δεν ήταν πολύ γερή και ο ιστός έγειρε πλάγια και ακούμπησε στο χώμα σε απόσταση 8 μέτρων από τον τοίχο του πύργου. Πόσο ήταν το μήκος του ιστού;


Γρίφος 16

Σε ένα χωριό ζούνε 50 αγρότες και έχουν 2, 3 ή 4 κατσίκες ο καθένας. Αν αυτοί που έχουν 2 κατσίκες είναι ίσοι στο πλήθος με αυτούς που έχουν 4, πόσες κατσίκες έχουν όλοι μαζί;


Γρίφος 17

Ένας γέρος άραβας είχε 17 καμήλες και τις άφησε στους τρεις γιούς του με διαθήκη που έλεγε
[να τις μοιράσουν μεταξύ τους σύμφωνα με τους αριθμούς 1/2, 1/3 και 1/9].
Από πόσες καμήλες θα πάρει ο κάθε γιός;


Γρίφος 18

Έχετε δυό φυτίλια, που το καθένα καίγεται σε μιά ώρα, δεν καίγεται όμως ομοιόμορφα ή με σταθερή ταχύτητα.
Θέλετε να μετρήσετε 45 λεπτά και δεν υπάρχει ρολόι. Μπορείτε να μετρήσετε τα 45 λεπτά με ακρίβεια καίγοντας τα φυτίλια;


Γρίφος 19

Ένας περιηγητής βλέπει μια επιγραφή σε ένα γραφικό παντοπωλείο ενός χωριού:

__CHESS
___CASH
_BOWWOW
__CHOPS
_ALSOPs
PALEALE
___COOL
___BASS
___HOPS
___ALES
___HOES
_APPLES
___COWS
_CHEESE
_chSOAP
__SHEEP
-------
ALLWOOL

Την εξετάζει προσεκτικά και λέει [Αν αντικαταστήσω τα γράμματα, αδιαφορώντας αν είναι κεφαλαία ή πεζά, με μονοψήφιους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0, στην πινακίδα θα φαίνεται μια σωστή πρόσθεση!].
Αν βρείτε τον τρόπο αντικατάστασης, θα διαπιστώσετε ότι τα γράμματα, με τη σειρά των αριθμών που αναπαριστούν, σχηματίζουν δυό αγγλικές λέξεις (μια ποικιλία πατάτας). Ποιές είναι;


Γρίφος 20 (Από το καλό βιβλίο [Το Κοτόπουλο από το Μινσκ] των Yuri B. Chernyak και Robert M. Rose, εκδόσεις Σαββάλας 2001).

Σε μια αποθήκη φρούτων αποθηκεύονται 1000kg φρέσκα μούρα, που περιέχουν 99% νερό. Μετά από μερικές μέρες αποθήκευσης διαπιστώθηκε ότι περιείχαν 98% νερό, λόγω ξήρανσης. Πόσα κιλά ζυγίζουν τώρα τα μούρα;


Δίνετε τις λύσεις στα σχόλια.
Θα δημοσιεύσω τις απαντήσεις σε μια εβδομάδα._

Γρίφος 14

Άλλο ένα ωραίο πρόβλημα του Σαμ Λόιντ. Θα χαρώ πολύ να το λύσετε.

Η κυρία της εικόνας πήγε δώδεκα κομμάτια μιάς αλυσίδας (αυτά που βλέπετε στο περιθώριο της εικόνας) σε έναν χρυσοχόο και τον ρώτησε αν μπορεί να γίνει πάλι ολόκληρη με 100 κρίκους και ποιό θα είναι το κόστος της εργασίας.
Ο χρυσοχόος εξέτασε τα κομμάτια και είπε πως μπορεί να γίνει.

Το κόστος για να κόψει και να ξανακλείσει έναν μικρό κρίκο είναι 15 λεπτά.
Το κόστος για να κόψει και να ξανακλείσει έναν μεγάλο κρίκο είναι 20 λεπτά.

Το ερώτημα είναι "Πόσα χρήματα το λιγότερο πρέπει να ζητήσει ο χρυσοχόος, τηρώντας το κοστολόγιό του, ώστε να γίνει η εργασία συνένωσης των κομματιών της αλυσίδας;"

(Με κλικ στην εικόνα την βλέπετε μεγαλύτερη).
Δίνετε την λύση στα σχόλια.
Θα δημοσιεύσω την λύση σε μια εβδομάδα._

Γρίφος 13

Έχουμε μια αίθουσα με σχήμα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο.
Έχει διαστάσεις 12m x 12m x 30m.
Στην μία τετράγωνη πλευρά, υπάρχει η οπή Α, 1m από την οροφή και 6m από κάθε πλαϊνό τοίχο.
Στην απέναντι τετράγωνη πλευρά υπάρχει η οπή Β, 1m από το πάτωμα και 6m από κάθε πλαϊνό τοίχο.



Θα περάσουμε ένα καλώδιο από το εσωτερικό του δωματίου. Θα εισέρχεται από την οπή Α, θα εφάπτεται πάντοτε σε όποιες εσωτερικές επιφάνειες επιλέξετε, και θα εξέρχεται από την οπή Β.

Πόσο είναι το ελάχιστο μήκος του καλωδίου από το σημείο Α μέχρι το σημείο Β;

Μικρή βοήθεια : είναι λιγότερο από 42m.

Μεγάλη βοήθεια : ΒιρχέμΑόπαησατσόπαηρετόρκιμνητοιερόγαθυΠεμετεκσίρβαταμγύτπαναεμςατνούελυοΔ.

Παρακάτω ακολουθεί η λύση. Αποφύγετε να την διαβάσετε αμέσως!

---

Ακολουθεί η λύση. Η μεγάλη βοήθεια έλεγε "Δουλεύοντας με αναπτύγματα βρίσκετε με Πυθαγόρειο την μικρότερη απόσταση από Α μέχρι Β". Δημιουργώ το ανάπτυγμα του παραλληλεπίπεδου. Για να δοκιμάσω διάφορες διαδρομές, σχεδιάζω τον τοίχο με την οπή Α σε διάφορες θέσεις. Όπως στρέφω το τετράγωνο για να το βάλω δίπλα στο ταβάνι, δίπλα στον τοίχο, δίπλα στο πάτωμα, η οπή Α βρίσκεται στις θέσεις Α1, Α2, Α3, Α4.



Η απόσταση Α1-Β είναι (11 + 30 + 1) = 42m.

Η απόσταση Α2-Β είναι τετραγωνική ρίζα του [(τετράγωνο του 6+30+1) συν (τετράγωνο του 11+6)] = τετραγωνική ρίζα του [1369 + 289] = τετραγωνική ρίζα του [1658] = 40.71

Η απόσταση Α3-Β είναι τετραγωνική ρίζα του [(τετράγωνο του 1+30+1) συν (τετράγωνο του 6+12+6)] = τετραγωνική ρίζα του [1024 + 576] = τετραγωνική ρίζα του [1600] = 40.

Η απόσταση Α4-Β φαίνεται αρκετά μεγαλύτερη.

Παρατηρώντας το σχήμα, η διαδρομή του καλωδίου είναι : ξεκινάει από την οπή Α3, πηγαίνει λοξά προς το ταβάνι, περνάει την γωνία του ταβανιού, περνάει στον πλαϊνό τοίχο και τον κατεβαίνει λοξά, περνάει και από μια γωνία του πατώματος, και φθάνει στον τοίχο με την οπή Β προς την οποία ανεβαίνει λοξά.

Η ευθεία είναι συντομωτέρα πάσης άλλης γραμμής, στο επίπεδο!
Για να εφαρμόσουμε αυτόν τον κανόνα στο στερεό σχήμα, το μετατρέψαμε πρώτα σε επίπεδο παίρνοντας το ανάπτυγμά του.
Το τελικό μικρό ευθύγραμμο τμήμα ΔΕΝ είναι αυτό που όλοι δίνουν σαν λύση μόλις ακούσουν την εκφώνηση αυτού του προβλήματος.
Άρα, η καλύτερη λύση σε ένα πρόβλημα βρίσκεται αν εφαρμόσουμε όσα γνωρίζουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Γρίφος 12

Από τους πιο γνωστούς προβληματιστές του κόσμου είναι ο Αμερικανός Σαμ Λόιντ (Sam Loyd). Μερικά βιογραφικά στοιχεία του μπορείτε να δείτε εδώ.
Τα σκακιστικά του προβλήματα (έφτιαξε περίπου 700+) είναι εξαιρετικά.

Από το βιβλίο του "Cyclopedia 5000 προβλημάτων" διάλεξα ένα απλό πρόβλημα, που πρέπει να προσπαθήσετε να λύσετε, χωρίς να ανατρέξετε σε λυσάρια. Θα σας δώσει μεγάλη χαρά όταν ανακαλύψετε ότι έχετε πρωτότυπη και δημιουργική σκέψη.



Με κλικ στην εικόνα την βλέπετε πιο καθαρά!

Δίνετε απαντήσεις στα σχόλια.
Θα δημοσιεύσω την λύση σε μια εβδομάδα.

Γρίφοι 06-11

Συνεχίζουμε με εύκολους γρίφους.

Γρίφος 06

[Μέσα σε μια λίμνη κολυμπάει μια πάπια και πάνω στην ουρά της κάθεται μια γάτα. Αν η πάπια βουτήξει μέσα στο νερό, τι θα πάθει η γάτα;]

Γρίφος 07

[Ένα νούφαρο, που κάθε μέρα διπλασιάζει την επιφάνεια που καταλαμβάνει, σε πενήντα μέρες έχει σκεπάσει την μισή λίμνη. Σε πόσες μέρες θα σκεπάσει ολόκληρη την λίμνη;]

Γρίφος 08

[Σε ένα συρτάρι έχετε πολλές κάλτσες δύο χρωμάτων, αλλά δεν έχετε εκεί φως για να δείτε χρώματα. Πόσες κάλτσες το λιγότερο πρέπει να πάρετε από το συρτάρι για να πάτε σε άλλο δωμάτιο που έχει φως και να φορέσετε ένα ομοιόχρωμο ζευγάρι;]

Γρίφος 09

[Έχετε σε μια ευθεία γραμμή έξι ποτήρια, σχεδόν εφαπτόμενα. Τα τρία πρώτα είναι άδεια και τα τρία επόμενα είναι γεμάτα (με νερό ας πούμε). Μετακινώντας ένα μόνο ποτήρι πρέπει να έχετε πάλι τα έξι ποτήρια στη σειρά, αλλά πρέπει να εναλλάσσονται άδειο - γεμάτο - άδειο - γεμάτο - άδειο - γεμάτο. Πώς θα το πετύχετε;]

Γρίφος 10

[Έχετε μια ψηστιέρα μιάς θερμαντικής επιφάνειας, που χωράει δυό μπιφτέκια. Κάθε πλευρά μπιφτεκιού χρειάζεται ψήσιμο επί ένα λεπτό της ώρας. Σε πόση ώρα το λιγότερο μπορείτε να ψήσετε τρία μπιφτέκια;]

Γρίφος 11

[Γράψτε ορθογραφημένα και χωριστά τις λέξεις : ισπανιισπανιισπανιζογραφισανιπικοισπανικοισπανικο.]


(Μερικοί από τους γρίφους υπάρχουν και στο βιβλίο [99 Γρίφοι], Antonin Vergez και Ohri Yamada, Εκδόσεις Κονιδάρη. Η διατύπωση των προβλημάτων στο συγκεκριμένο πόνημα, και κάποιες από τις λύσεις, δεν παίρνουν άριστα).

Δίνετε απαντήσεις στα σχόλια.
Θα δημοσιεύσω τις απαντήσεις μετά από μια εβδομάδα.

Γρίφοι 01-05

(Μεταφέρω αναρτήσεις μου από το σχολικό ιστολόγιο "Ποσειδώνος και Κωνσταντινουπόλεως")

Λέω να βάλω μερικές σπαζοκεφαλιές για όσους αναγνώστες ενδιαφέρονται. Εννοώ ότι θα βάλω κάτι αινιγματικό, αλλά δεν είναι ανάγκη να σπάζονται κεφάλια για να βρεθεί η λύση του.
Θα βάλω μερικούς γρίφους (είναι αρχαιοελληνικό και σημαίνει ασαφής και σκοτεινός λόγος).

Γρίφος 01

[Λέει ένα μικρό αγόρι "Οι αδελφοί μου είναι ίσοι στο πλήθος με τις αδελφές μου". Η αδελφούλα του συμπληρώνει "Εγώ έχω αδελφούς διπλάσιους στο πλήθος από τις αδελφές μου". Πόσα παιδάκια έχει η οικογένεια με αυτά τα αδελφάκια;]

Γρίφος 02

[Αν σας δώσουνε την ακολουθία γραμμάτων Ε Δ Τ Τ Π, μπορείτε να πείτε ποιά είναι τα δύο επόμενα;]

Γρίφος 03

[Αν σας δώσουνε την ακολουθία γραμμάτων Δ Τ Τ Π Π, μπορείτε να πείτε ποιά είναι τα δύο επόμενα;]

Γρίφος 04

[Αν σας δώσουνε την ακολουθία αριθμών 1 11 21 1211 111221 312211, μπορείτε να εντοπίσετε τους δύο επόμενους;]

Γρίφος 05

[Ένας ασπριτζής βάφει το εσωτερικό (τοίχους και ταβάνι) ενός δωματίου, διαστάσεων 2m x 2m x 2m, σε εξήντα λεπτά της ώρας. Εξήντα ασπριτζήδες εργαζόμενοι ταυτόχρονα σε πόσα λεπτά της ώρας βάφουν αυτό το δωμάτιο;]

Δίνετε απαντήσεις στα σχόλια.
Θα δώσω τις απαντήσεις μετά από μια εβδομάδα.

Διήγημα [Μια μέρα στο Πήλιο]

Μανωλάς Εμμανουήλ, 01/08/1992  

(Το διήγημα έχει δημοσιευτεί στο φανζίν «Ανδρομέδα» του Χρήστου Λάζου).

             Μια μέρα στο Πήλιο

Ενότητα πρώτη,

(Σκέψεις πάνω στον βράχο).

ΚΑΘΙΣΜΕΝΟΣ ΣΤΟΝ ΒΡΑΧΟ που είναι αριστερά στην παραλία του Μυλοπόταμου παρακολουθούσα τα κύματα που ετοιμαζόντουσαν να ξανα-ορμήσουν.

Κάθε φορά που το κύμα ορμούσε νόμιζα πως ο βράχος θα τρανταχτεί.

Κάθε φορά το κύμα έσπαζε σε μυριάδες σταγόνες που ακολουθούσαν παραβολικές τροχιές ξαναγυρίζοντας στην θάλασσα.

Ήμουν πολύ κοντά και όμως το νερό δεν με άγγιζε.

Έμεινα για αρκετή ώρα στο σημείο αυτό και μέσα σε όλη αυτή την αντάρα ένιωσα πως ηρεμούσα.

ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΠΗΛΙΟ, πίσω μου, συνέχιζε να είναι κατάφυτο, όπως ήταν χιλιάδες χρόνια τώρα.

Τα νερά έτρεχαν βιαστικά μέσα στο λιοπύρι για να ποτίσουν τις διψασμένες ρίζες.

Απειράριθμες αλλαγές γίνονταν επί αμέτρητα χρόνια, κι όμως η εικόνα που παρουσίαζε η φύση είχε κάτι το αμετάβλητο.

Πόσα χρόνια χρειάζονται τα χοντρά βότσαλα μιας παραλίας για να γίνουν ψιλή άμμος;

Πόσα κύματα χρειάζεται να έρθουν και να ξανα-έρθουν για να σπάσει ο βράχος που ήμουν επάνω του καθισμένος;

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς όλα αυτά να γίνονται ταξιδεύοντας μέσα στον χρόνο προς το μέλλον...

Εγώ πάντως βρίσκω πολύ περισσότερο ενδιαφέρον το να μπορέσει κανείς να δει την αμμουδιά να γίνεται παραλία με βότσαλα, κι αυτά με την σειρά τους να ενώνονται σε έναν μεγάλο βράχο που θα στέκει ακλόνητος για χιλιάδες χρόνια.

Αν προχωρούμε προς το μέλλον, βλέπουμε τα θραύσματα να σκορπίζονται τυχαία, ενώ αν προχωρούμε προς το παρελθόν, βλέπουμε τα κομμάτια να κινούνται σαν να έχουν σκοπό να γίνουν μέρος μιας μεγαλύτερης δομής, σαν να είναι οργανωμένα, σαν να έχουν κάποια πληροφορία για το τι θέλουν τελικά να πετύχουν.

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που βρίσκω πιο ενδιαφέρον το ταξίδι προς το παρελθόν. Και αν συνεχίσουμε αρκετά το ταξίδι προς τα πίσω και όλα τα κομμάτια στο σύμπαν ενωθούν, ποια θα είναι η τελική οργανωμένη και ευμεγέθης δομή που θα δούμε;

Έχω κάποιες ιδέες, αλλά δεν είναι της στιγμής. Αυτό που σκέφτομαι τώρα είναι όλη η προετοιμασία που έχω κάνει.

ΣΤΡΙΜΩΓΜΕΝΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ χωροκάψα ταξίδεψα για να εντοπίσω τον σωστό χρόνο.

Και ξεκαθαρίζω τι εννοώ λέγοντας σωστό χρόνο. Οι παλιότεροι επιστήμονές μας είχαν διαπιστώσει ότι ο χρόνος δεν αλλάζει με την ίδια ταχύτητα στα διάφορα σημεία του χώρου. Με μετρήσεις που έγιναν σε μεσογαλαξιακές περιοχές και σε περιοχές κοντά σε τεράστιες συγκεντρώσεις ύλης, αποδείχτηκε ότι διαφέρει από σημείο σε σημείο η πρώτη παράγωγος του χρόνου.

Με άλλα λόγια, αλλού ο χρόνος κυλάει γρήγορα, αλλού καθυστερεί.

Τα ακριβέστατα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν για τις μετρήσεις αυτές ήσαν χρονόμετρα στοιχείου-1, που το ξέρετε ως υδρογόνο, με ακρίβεια ένα στο ένα τετράκις εκατομμύριο (ένα δια δέκα στην δέκατη πέμπτη δύναμη).

Εγώ όμως δεν δέχτηκα ποτέ πως ο χρόνος, στην κατεύθυνση που αλλάζει, έχει μόνιμη φορά.

Αφιέρωσα την ζωή μου στο να αποδείξω, όχι με θεωρίες αλλά με έργα, πως η ροή του χρόνου είναι αντιστρέψιμη. Έτσι κατασκεύασα την συσκευή αντιστροφής που θα γύριζε τον χρόνο προς τα πίσω επενεργώντας σε μια συγκεκριμένη περιοχή του χώρου.

Έλεγξα επανειλημμένα τους υπολογισμούς μου για να είναι οπωσδήποτε ακριβείς και πραγματοποίησα τον Αντιστροφέα με μια κατασκευή ευαίσθητη όσο και αξιοθαύμαστη.

Ουσιαστικά πέτυχα έναν επιστημονικό και τεχνικό άθλο, γιατί αντιμετώπισα και αντιξοότητες από συναδέλφους ερευνητές και κατασκευαστικά προβλήματα.

Βέβαια έκανα και συμβιβασμούς σχετικά με την καταναλισκόμενη ενέργεια, αλλά αυτό θα επηρέαζε μόνο τον όγκο του χώρου που θα βρισκόταν κάτω από την επίδραση της συσκευής.

Και τελικά ο Αντιστροφέας δεν δούλεψε.

Έπρεπε να το περιμένω;

Ναι, υπάρχει δίκιο στην άποψη αυτή, όμως όχι γιατί είναι λαθεμένος ο βασικός συλλογισμός. Δεν είναι αλήθεια ότι ο χρόνος κινείται πάντα προς την ίδια φορά. Αυτό το πιστεύω και πλησιάζει η ώρα της πειραματικής απόδειξης.

Αυτό που έγινε αιτία να μη δουλέψει η συσκευή μου είναι πως ήταν υπερβολικά ευαίσθητη στον ρυθμό αλλαγής του χρόνου.

Μελετώντας βαθύτερα το πρόβλημα, κατέληξα στο συμπέρασμα πως έπρεπε να πειραματιστώ με την συσκευή αντιστροφής σε χώρο με υλική πυκνότητα αυστηρά περιορισμένη μέσα σε όρια που τα υπολόγισα.

Έτσι ξεκίνησα για να εντοπίσω μια τέτοια περιοχή, ψάχνοντας πρώτα στο ηλιοσύνολο που βρίσκονται οι δικοί μας πλανήτες και μετά σε άλλα ηλιοσύνολα.

Δεν με απασχολεί πολύ το πέρασμα του χρόνου, γιατί ταξιδεύω με χωροκάψα, που κινείται με μεγάλη ταχύτητα στον χώρο και μικρή ταχύτητα στον χρόνο.

Όλο το ταξίδι γίνεται με την βοήθεια του φωτολογιστή μου. Πέρα από το ότι έχει γνώσεις για πάμπολλα θέματα, έχει την δυνατότητα να αποσπά νέες πληροφορίες από οποιοδήποτε υλικό του δοθεί για ανάλυση, με ειδικότητα στο ζωντανό υλικό. Αναλύει γενετικούς κώδικες, παρουσιάζει διαγράμματα ανάπτυξης, μεταλλαγές, μνήμες, τα πάντα.

ΈΡΙΞΑ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ στον Αντιστροφέα σήμερα το πρωί και δεν είναι ακόμα έτοιμος, γιατί δεν μπορεί να ξεπεράσει την αντίσταση της ροής του χρόνου.

Φέρνω στον νου μου ό,τι έμαθα για τον πλανήτη αυτόν και σκέφτομαι ότι ίσως είναι εφικτή μια σημαντική προσαρμογή, ώστε να μπορέσει η συσκευή να δουλέψει.

Ενότητα δεύτερη,

(Απόσπασμα ανάλυσης υλικού από τον καταγραφέα πληροφοριών).

ΌΤΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑ καμιά γνώση, ο κόσμος δεν υπήρχε. (Τουλάχιστον δεν υπήρχε για μένα).

Ο κόσμος είναι όλα τα άλλα και εγώ μαζί. Αρχική μου αντίληψη ήταν η αίσθηση του εαυτού μου και πίστευα ότι εγώ ήμουν το σύμπαν. Με τις πρώτες εξωτερικές νύξεις υποψιάστηκα ότι υπάρχει κόσμος έξω από μένα. Υπήρχαν αλληλουχίες επιδράσεων που δεν προέρχονταν από μένα.

Έπαιρνα τροφή και αναπτυσσόμουν και καθεμιά μεταβολή είχε αρχή, είχε διάρκεια, είχε τέλος. Κάθε μεταβολή σηματοδοτούσε ότι περνούσε ο χρόνος.

Όσα μάθαινα για τον κόσμο γίνονταν περισσότερα όσο περνούσε ο χρόνος.

Οι εσωτερικές μεταβολές μου και οι εξωτερικοί ερεθισμοί με ανάγκασαν να αναθεωρήσω πολλές φορές αυτά που πίστευα ότι ήσαν σωστά.

Όσο σκέφτομαι όλα αυτά που μου συμβαίνουν, τόσο μεγαλώνει και ο κόσμος. Ο κόσμος είναι αυτά που σκέφτομαι. (Θα ήταν κάτι άλλο, αν μπορούσα να σκεφτώ αυτό το κάτι άλλο, όμως σκέφτομαι όσα γνωρίζω και δεν είναι δυνατό να σκεφτώ κάτι άλλο).

Όσο συνεχίζω να μαθαίνω, συμπεραίνω ότι ο κόσμος που έχω γνωρίσει δεν είναι ίδιος με τον κόσμο που υπάρχει. Αφού εγώ μεταβάλλομαι, είτε υλικά είτε πνευματικά, και αφού μεταβάλλεται και ο κόσμος που έχω ήδη γνωρίσει, το ίδιο πρέπει να μεταβάλλεται και ο κόσμος που μου είναι άγνωστος ακόμη.

Δεν έχω στοιχεία για να σκεφτώ τις κατάλληλες σκέψεις για κάθε πράγμα που υπάρχει. (Φαντάζομαι ότι μπορεί να σκεφτεί κανείς και πράγματα που δεν υπάρχουν ή που δεν μπορεί να εντοπίσει αν υπάρχουν).

Κάθε σκέψη που κάνω όμως, γίνεται μέρος του κόσμου που γνωρίζω, αφού είμαι μέρος αυτού του κόσμου, αλλά δεν μπορώ να κρίνω αν ο κόσμος αυτός πλησιάζει τον πραγματικό κόσμο ή αν απομακρύνεται.

Αναρωτιέμαι, μέχρι πότε θα συνεχίσω να μαθαίνω;

ΒΑΖΩ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ σε μια σειρά για να διευκολύνω τους συλλογισμούς μου.

Αρχή της ύπαρξής μου δέχομαι την στιγμή της πρώτης μου σκέψης.

Προτού φτάσω στο σημείο να μπορώ να σκέφτομαι πρέπει να ήμουν μέρος κάποιας άλλης οντότητας, αφού τίποτα δεν λειτουργεί χωρίς κάποιες βασικές προϋποθέσεις. (Πώς να λειτουργήσεις αν δεν υπάρχεις;)

Αν υπάρχει ιδιαίτερη αιτία για την ξαφνική δημιουργία της δικής μου ύπαρξης την συγκεκριμένη στιγμή, δεν την γνωρίζω.

Την αρχή της άλλης οντότητας, σκεπτόμενης ή όχι, από την οποία προέρχομαι, δεν την γνωρίζω επίσης. Ίσως η αρχή της είναι όμοια με την αρχή μου, όμως αυτή η υπόθεση με οδηγεί σε ένα πρόβλημα χωρίς ορατή λύση.

Στην αρχή της ύπαρξής μου ο γνωστός μου κόσμος ήταν μικρός, αφού έπιανα μικρό χώρο και υπήρχα λίγο χρόνο. Αυτό το αντιλήφθηκα αρκετά αργότερα, όταν ξανοίχτηκαν μπροστά μου απεριόριστες και οι τέσσερις διαστάσεις.

Όμως στην αρχή, περιορισμένο στην διερεύνηση του εαυτού μου, σφιγμένο ανάμεσα στους δικούς μου, δεν γνώριζα, δεν μπορούσα να αντιληφθώ, πως ο κόσμος ήταν πιο μεγάλος από όσο εγώ ένιωθα, πως υπήρχε ακόμη κι όταν δεν ήξερα πως υπάρχει, κι όταν εγώ δεν υπήρχα.

Εγώ αρχή είχα, διάρκεια έχω, και αναρωτιέμαι πώς θα αντιληφθώ ότι έχω και τέλος.

ΠΡΟΧΩΡΗΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ τρεφόμενο από τον δεσμό που διατηρούσα με τον γονιό μου. Μέσα από τον δεσμό αυτόν έπαιρνα την τροφή που βοηθούσε το σώμα μου να μεγαλώνει.

Το πνεύμα μου άρχισε να εντοπίζει τις απαντήσεις στις αρχέγονες ερωτήσεις. Έφταναν οι πρώτες ιδέες όπως έφταναν και οι πρώτοι χυμοί.

Βρήκα βέβαια σημαντικές δυσκολίες στην κατανόηση των αφηρημένων εννοιών, όσο μου έλειπαν τα παραδείγματα.

Αν παρατηρήσει κανείς ότι ο χώρος αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, ίσως να αναρωτηθεί αν ο χρόνος κυλάει διαφορετικά σε κάποιον άλλο χώρο. Τι απάντηση μπορεί να γίνει αποδεκτή σε ένα ερώτημα σαν κι αυτό;

Μπορεί κανείς να δέχεται χωρίς αιτιολόγηση και χωρίς διευκρινίσεις οτιδήποτε;

Προχωρώντας στον χρόνο συνάντησα παραδείγματα για τις ιδέες που γεννήθηκαν μέσα μου και ένιωσα τις αλλαγές με το σώμα μου.

Από τότε που κατάλαβα τον εαυτό μου μέχρι σήμερα, η κινητικότητα των στοιχείων που με περιβάλλουν και με απαρτίζουν αυξήθηκε και μειώθηκε και πάλι άλλαξε με παρόμοιο τρόπο πολλές φορές. Ο χώρος έγινε πιο ζεστός και άλλοτε πιο ψυχρός, και η θερμοκρασία του άλλαξε όπως αλλάζουν οι εποχές, όπως αλλάζει η ευκολία με την οποία κυκλοφορούν οι χυμοί στο σώμα μου.

Όπως προχωρούσα στον χρόνο, παρατήρησα ότι η ζωή μου έχει έναν ρυθμό αργό μα σταθερό, μια μόνιμη αυξομείωση λειτουργιών, μια ταλάντωση ερεθισμάτων και αποκρίσεων.

Στον ρυθμό αυτό μπορώ να ξεχωρίσω δυο φάσεις, που η μια διαδέχεται την άλλη, όπως ακριβώς η ημέρα κυνηγιέται με την νύχτα.

Μέσα στην κύμανση των μεταβολών αυτών υπάρχει κι άλλος ρυθμός, τόσο αργός που είναι ανεπαίσθητος. Μπόρεσα να τον ξεχωρίσω παρατηρώντας πολύ προσεκτικά και συσχετίζοντας στοιχεία που μάζεψα σε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η παρατηρητικότητά μου οξύνεται συνέχεια και σε κάθε φάση νιώθω περισσότερες λεπτομέρειες, προλαβαίνω να αντιληφθώ περισσότερες καταστάσεις.

Σχετικά με την εμπειρία μου, ο χρόνος περνάει πιο αργά, όσο αναπτύσσομαι στον χώρο.

ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ ΣΚΕΦΤΩ αντικειμενικά, γιατί μου έχει δημιουργηθεί η απορία "πώς αυτά που σκέφτομαι βγαίνουν αληθινά στην ζωή;", δηλαδή "πώς η φτωχή μου εμπειρία με βοηθάει να προβλέψω καταστάσεις, πώς με βοηθάει να σχηματίζω θεωρίες που επαληθεύονται στην πραγματικότητα;"

Αυτή η προσπάθεια, αντικειμενικής θεώρησης της συλλογιστικής διαδικασίας, με οδήγησε στο συμπέρασμα πως υπάρχουν μόνο δυο εναλλακτικοί δρόμοι σκέψης, δυο πιθανές απαντήσεις.

Η μια άποψη είναι ότι δεν είμαι σε θέση να αντιληφθώ την πραγματικότητα.

Αυτά που σκέφτομαι δεν γίνονται πραγματικά, νομίζω ότι γίνονται.

Αυτό σημαίνει ότι η μορφή του κόσμου, όπως τον σκέφτομαι, απομακρύνεται από την μορφή του πραγματικού, του υπαρκτού έξω κόσμου.

Η άλλη άποψη είναι ότι δεν είμαι σε θέση να σκεφτώ, δηλαδή με τις δικές μου νοητικές διεργασίες να οδηγήσω έναν συλλογισμό στο συμπέρασμά του.

Αυτά που γίνονται νομίζω ότι τα σκέφτομαι, δηλαδή η σκέψη δεν γίνεται πριν από τα γεγονότα αλλά υπάρχει μόνο αντίληψη της πραγματικότητας που μου φαίνεται ότι είναι δική μου σκέψη.

Με αυτή την εκδοχή βγάζω το συμπέρασμα ότι ο κόσμος που υπάρχει πλησιάζει να γίνει ίδιος με τον κόσμο που έχω γνωρίσει.

Και ξαφνικά, σε μια απρόσμενη στιγμή, όταν οι δυο δρόμοι μου φαίνονταν δυο και μοναδικοί, αποκρυσταλλωμένοι και ξεχωριστοί, νοηματικά βατοί και χρονικά αναλλοίωτοι, ξανοίχτηκε μπροστά μου και τρίτη εκδοχή, τρίτη ερμηνεία της πραγματικότητας που ξεθεμελίωσε την δίτιμη λογική μου.

Μέχρι τώρα πίστευα πως η ροή της σκέψης διχαλωνόταν, κάτι είναι ή δεν είναι, και να που δεν αποκλείεται να υπάρχει και τρίτη άποψη των σχετικών φαινομένων, τρίτη οπτική γωνία για τα πράγματα, τρίτη εξήγηση του κόσμου.

Η νέα άποψη είναι τόσο συνταρακτική, που απορώ πώς την σκέφτηκα!

"Οι σκέψεις που κάνω δεν είναι όλες δικές μου. Μου στέλνουν σκέψεις άλλα πλάσματα με περισσότερη εμπειρία και σωστότερες θεωρίες για την ζωή και τον κόσμο".

Αναλύοντας σε πρώτη φάση την ιδέα αυτή, προκύπτει ότι αν πραγματικά υπάρχουν άλλα πλάσματα που μου στέλνουν σκέψεις, δεν έπρεπε να απορήσω για το πώς την σκέφτηκα. Δεν έκανα εγώ την σκέψη για την διανοητική επικοινωνία, τα άλλα πλάσματα μου μετάδωσαν την ιδέα πως υπάρχουν. Δεν έφτασα στο συμπέρασμα μετά από κάποιον συλλογισμό, απλά η σκέψη έφτασε ώριμη σε μένα.

Σίγουρα χρειάζεται πολύ περίπλοκη ανάλυση για να μπορέσει κανείς να εντοπίσει σε ποιόν ανήκει μια συγκεκριμένη σκέψη ή μια σειρά σκέψεων. Ίσως μάλιστα είναι αδύνατο να εξακριβωθεί ποιος είχε την πρώτη σκέψη. Και μια σειρά σκέψεων μπορεί να ανήκει σε πολλά πλάσματα ταυτόχρονα.

Μήπως η σκέψη, η γνώση και τελικά ο κόσμος όπως τον ξέρουμε είναι μια συλλογική διεργασία;

ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ του καιρού οι τρεις απόψεις έπαψαν να έχουν διακριτά σύνορα, οι τρεις κοσμοθεωρίες άρχισαν να αλληλοπλέκονται. Έχω όψιμη αντίληψη γεγονότων, κάνω πρώιμες σκέψεις που μετά μετουσιώνονται σε πραγματικότητα και δέχομαι απόψεις από άλλους.

Όλα μαζί και το καθένα ξεχωριστά. Και όλα αυτά που συλλογίζομαι καταλαβαίνω από νεότερες εξωτερικές επιδράσεις πως τα νιώθουν και τα μοιράζονται οι δικοί μου.

Ψάχνω για την αλήθεια, όποια κι αν είναι.

Γνωρίζοντας τον κόσμο θα γνωρίσω και τον εαυτό μου.

Στην πορεία μου, τώρα που είμαι μέλος μιας ευρύτερης ολότητας, έχω ένα συναίσθημα ευχαρίστησης, μια συντροφική αγαλλίαση. Έχω ταυτόχρονα ένα σύνδρομο πληγωμένου εγωισμού, που δεν είμαι εγώ που δίνω όλα τα προβλήματα και όλες τις απαντήσεις. Αυτό όμως υποχωρεί όσο μαθαίνω περισσότερα, γίνεται ένα μικρό ποσοστό, αμελητέο όσο πιο σπουδαία θέματα τραβούν την προσοχή μου και με συναρπάζουν.

Οι δικοί μου μοιράζονται μαζί μου έναν πλούτο ιδεών και συναισθημάτων.

Μαθαίνω για Αγάπη - Αδιαφορία – Μίσος, για Φιλία - Ουδετερότητα – Εχθρότητα, για Ευχαρίστηση - Απάθεια - Δυσαρέσκεια, για Χρησιμότητα - Αχρηστία - Ανωφέλεια, για Αυτοδυναμία - Συλλογικότητα - Εξάρτηση.

Μαθαίνω για Αθανασία - Ζωή - Θάνατο, για Ανυπαρξία - Ιδέα - Υλική ύπαρξη.

Μαθαίνω πως αυτά που υπάρχουν, είτε είναι υλικές δομές είτε είναι πνευματικές οντότητες, έχουν ακραίες περιπτώσεις και ενδιάμεσες διαβαθμίσεις.

Όλα έχουν Έναρξη - Διάρκεια - Τέλος, άσχετα με το γεγονός ότι ορισμένα δεν έχουν ακόμη τελειώσει, ή ότι άλλα αναμένονται (πόσο σίγουρο είναι;) να αρχίσουν.

ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ συνειδητοποίησα ότι πλησίαζα την εποχή ορόσημο που θα γνώριζα την ανεξαρτησία. Δεν θα είχα περιορισμό στον χώρο ζωής μου και ο σύνδεσμος με τον γονιό μου δεν θα με κρατούσε πια. Μετά τον αποχωρισμό μου θα κυκλοφορούσα ελεύθερο στον αέρα.

Ο αέρας είναι ένα απεριόριστο στοιχείο γύρω μου, διαφορετικό από αυτό που αποτελεί το σώμα μου και το σώμα των δικών μου.

Είναι αληθινά πολύ παράδοξο στοιχείο ο αέρας. Δεν φαίνεται να έχει ζωή και σκέψη, όμως έχει κίνηση και αλλαγή που την νιώθω σε όλη την επιφάνειά μου.

Αυτό με είχε προβληματίσει παλιότερα, γιατί είχα συνδέσει την μεταβολή στον χωροχρόνο με την ίδια την ζωή, κρίνοντας από μένα και τους δικούς μου.

Είναι πια φανερό πως δεν έκρινα με σωστά στοιχεία.

Η σκέψη "Ζωή σημαίνει κίνηση" δεν είναι αντιστρεπτή.

Πρέπει να θυμάμαι πως υπάρχουν συλλογισμοί που ρέουν προς μια κατεύθυνση μόνο, όπως ρέει σε μια κατεύθυνση και ο χρόνος.

Έτσι σκέφτομαι, (και συνεπώς) ζω και αναπτύσσομαι, (και συνεπώς) κινούμαι μέσα στον αέρα, που κινείται, αλλά δεν ζει, ούτε σκέφτεται.

Μέσα του έχει ζωντανά πλάσματα που περιφέρονται, όχι τα όμοιά μου που έχουμε τον ίδιο γονιό ή όμοιους γονιούς, αλλά τελείως διαφορετικά πλάσματα.

Είναι εντυπωσιακή η ποικιλομορφία των πλασμάτων. Μερικά με επισκέφτηκαν, άγγιξαν το σώμα μου και έφυγαν πάλι. Μου ήρθε μια σκέψη, πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το σώμα μου ως τροφή.

Ξέρω τι είναι φόβος, μα δεν φοβήθηκα.

Δεν κατάφερα να μάθω αν τα πλάσματα του αέρα είχαν σκέψη. Κάθε προσπάθεια για επικοινωνία μαζί τους δεν έφερε αποτέλεσμα.

Οι δικοί μου, που αντιλήφθηκαν την απόγνωσή μου, μου εξήγησαν πως η ζωή έχει πολλές μορφές και καθεμιά έχει την δική της νοοτροπία. Η πολυμορφία αυτή χαρακτηρίζεται από έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στα πλάσματα που μοιράζονται τον ίδιο χωροχρόνο, από μια ασυνεννοησία που δεν έπρεπε να με στενοχωρεί.

Ήταν απλά μια αλήθεια της φύσης που έπρεπε να δεχτώ.

Είμαστε όλοι γείτονες που ο ένας δεν γνωρίζει την γλώσσα του άλλου.

Πόσο θα 'θελα να δώσω σε κάποιον από τους ξένους αυτά που ξέρω και που νιώθω!

Πόσο θα 'θελα κάποιος να μου μάθει όσα δεν ξέρω και όσα δεν έχω νιώσει!

ΚΑΙ ΚΑΠΟΤΕ ΑΠΟΣΠΑΣΤΗΚΑ από τους δικούς μου, ζώντας μονάχο στον αέρα, χωρίς ανάγκη τροφής, χωρίς πνευματική καθοδήγηση.

Πηγαίνοντας από δω κι από κει παρατήρησα πως ο ρυθμός με τις δυο φάσεις, που κυριαρχούσε μέχρι τώρα στη ζωή μου, υπήρχε και στον χώρο γύρω μου. Η μια φάση συσχετιζόταν με φως και ζέστη, η άλλη έφερνε σκοτάδι και κρύο.

Φαίνεται πως ο ρυθμός αυτός διαποτίζει την συμπεριφορά του κόσμου όλου.

Ο αέρας με βοήθησε να απομακρυνθώ, με ταξίδεψε σε αφάνταστα διαφορετικά μέρη και κάποτε ησύχασε.

Ήξερα πως δεν είχα τρόπο να κινηθώ μόνο μου, αλλά πάντα μέχρι τώρα χρησιμοποιούσα ως μεταφορικό μέσο τον αέρα. Τώρα που ο αέρας έμενε σχεδόν ακίνητος, πάντως χωρίς δύναμη να με σηκώσει, εγώ δεν είχα καμιά δυνατότητα μετακίνησης.

Μήπως αυτό θα έφερνε και τον θάνατό μου;

Ζωή σημαίνει κίνηση. Εγώ σκεφτόμουν, άρα ζούσα, και αφού ζούσα έπρεπε να κινηθώ.

Δεν μπορούσα να εμπιστευτώ τον αέρα, που άλλωστε δεν φαινόταν πρόθυμος να με βοηθήσει άλλο, δεν ένιωθε την αγωνία μου.

Αν δεν ήθελα να τελειώσει η ζωή μου εκεί που βρισκόμουν, έπρεπε να μετακινηθώ.

Υπάρχει κανείς που να μπορεί να βοηθήσει;

ΣΚΟΤΑΔΙ ΚΑΙ ΚΡΥΟ.

ΦΩΣ ΚΑΙ ΖΕΣΤΗ.

ΣΚΟΤΑΔΙ ΚΑΙ ΚΡΥΟ.

Ενότητα Τρίτη,

(Στο εργαστήριο της χωροκάψας)

ΆΠΛΩΣΑ ΤΟ ΧΕΡΙ μου και έβγαλα μέσα από τον καταγραφέα πληροφοριών το μισοπεθαμένο φύλλο. Μου είχε δώσει σημαντικές πληροφορίες για μέρος της ζωής του πλανήτη που βρίσκομαι.

Τα φυτά έχουν δυνατότητες για αποθήκευση πληροφοριών σχεδόν απεριόριστες, δεν ξεχνούν όπως τα ζώα. Έτσι συμπυκνώνουν εμπειρία αιώνων και την δίνουν όλη σε κάθε κλαδί, λουλούδι, φύλλο, όσο σύντομη ζωή κι αν έχει αυτό.

Σίγουρα έχετε αισθανθεί δέος μπαίνοντας μέσα σε πυκνό δάσος και πάμπολλες σκέψεις σας έχουν πλημμυρίσει.

Σ' ένα βουνό σαν το Πήλιο, και μόνο να περπατήσεις κάτω από τις πυκνές φυλλωσιές, γίνεσαι σοφότερος.

Άφησα το φύλλο έξω από την χωροκάψα μου.

Δεν είναι σκόπιμο να εμποδίσω τον επερχόμενο θάνατό του διατηρώντας το με κάποιο τρόπο.

Στην φύση τίποτε δεν είναι άχρηστο. Ένα σάπιο φύλλο μπορεί να είναι τροφή για κάποιο πλάσμα. Δεν λέω πως αν σώσω αυτό το φύλλο θα ταραχτεί η ισορροπία της φύσης, αλλά είναι μάταιο να βοηθήσεις ένα, όταν αμέτρητα φύλλα τελειώνουν την ζωή τους με αυτόν τον τρόπο για να έρθουν άλλα στην θέση τους.

ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ με τον Αντιστροφέα έχουν γίνει πιο ξεκάθαρα στο μυαλό μου.

Να τι πρέπει να κάνω για να δουλέψει. Αντί να πάρει εντολή από τα κυκλώματά του να κάνει πλήρη αντιστροφή του χρόνου σε μια περιοχή, το σωστότερο είναι να πάρει εντολή να δοκιμάσει να κάνει αντιστροφή. Έτσι η αντίσταση από την αναστροφή της εντροπίας θα είναι μικρότερη.

Ας το εξηγήσουμε αυτό λίγο καλύτερα.

Όσο περνάει ο χρόνος, τα πράγματα στο σύμπαν έχουν μια τάση να σκορπίσουν, να διαλυθούν, να χάσουν όποια οργάνωση έχουν.

Βάλτε ένα αέριο σε μια άκρη ενός χώρου που είναι κενός και αυτό θα σκορπιστεί ομοιόμορφα σε όλον τον χώρο.

Σκεφτείτε τι συμβαίνει με το σώμα ενός ζωντανού πλάσματος όταν αυτό πάψει να λειτουργεί. Διαλύεται, αποσυντίθεται.

Ανοίξτε την πόρτα του ψυγείου σας και θα διαπιστώσετε ότι το εσωτερικό του ψυγείου και το υπόλοιπο δωμάτιο σύντομα θα έχουν την ίδια θερμοκρασία.

Την διάλυση της οργάνωσης των πραγμάτων την μετρούμε με ένα μέγεθος που το λέμε εντροπία και έχουμε αποδείξει ότι αυξάνεται η εντροπία του σύμπαντος.

Για να μειώσει κάποιος την εντροπία, πράγμα που μπορεί να το κάνει μόνο σε περιορισμένο χώρο, χρειάζεται σημαντική πληροφόρηση σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης του χώρου αυτού.

Το μέτρο αυτής της οργάνωσης, που το λέμε πληροφορία, μεταβάλλεται αντίθετα από την εντροπία του χώρου.

Αν έχουμε αυξημένη πληροφορία, αν γνωρίζουμε για παράδειγμα πώς να κατασκευάσουμε ένα ζωντανό πλάσμα με την εξαιρετική πολυπλοκότητά του, τότε, φτιάχνοντάς το, δεν έχουμε μια εικόνα διάλυσης, άρα έχουμε μειωμένη εντροπία.

Πάντως η μείωση της εντροπίας συνοδεύεται πάντοτε από κατανάλωση ενέργειας, δηλαδή από μεγαλύτερη αύξηση της εντροπίας αλλού.

Θυμηθείτε ότι, για να παγώσετε τα τρόφιμα μέσα στο ψυγείο σας, κάπου αλλού (στους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας) καίγονται καύσιμα ή μετακινούνται υδάτινες μάζες ανεπιστρεπτί.

Αυτό που θέλω να πραγματοποιήσω με τον Αντιστροφέα του χρόνου είναι να μειώσω την εντροπία του χώρου με τέτοιο τρόπο ώστε να αλλάξει η φορά της ροής του χρόνου και αυτά που διαλύονταν να ανασυσταθούν.

Αυτό που θέλω να πετύχω χρειάζεται τεράστια συγκέντρωση πληροφορίας, που έχω εξασφαλίσει με τον φωτολογιστή μου, και ταχεία κατανάλωση ενέργειας.

Αυτό ακριβώς είναι το σημείο στο οποίο παρουσιάζεται η αντίσταση της αναστροφής της εντροπίας που λέγαμε προηγουμένως.

Αν όμως δεν προσπαθήσω να πετύχω όλη την αντιστροφή μονομιάς αλλά με έναν εναλλασσόμενο τρόπο, δηλαδή αν κινηθώ στον χρόνο δυο βήματα πίσω, ένα βήμα μπροστά, δυο βήματα πίσω, ένα βήμα μπροστά, τότε θα πετύχω την αντιστροφή με την μισή αντίσταση.

Το ξέρω ότι το περιγράφω απλοϊκά, αλλά η λύση των τετραδιάστατων διαφορικών εξισώσεων του χωροχρόνου είναι δουλειά για τον φωτολογιστή, όχι για μας.

Εμείς θα έχουμε τις ιδέες.

ΚΑΙ Η ΙΔΕΑ της εναλλασσόμενης αντιστροφής πρέπει να πετύχει.

Και αν δεν πετύχει ακριβώς έτσι όπως την περιέγραψα, υπάρχει η δυνατότητα της βελτίωσης σε δεύτερο επίπεδο και ακόμη παραπέρα.

Δηλαδή θα μπορούσα να ρυθμίσω την συσκευή να πάει τέσσερα βήματα πίσω, δυο βήματα μπροστά, ένα βήμα πίσω, δυο βήματα μπροστά και πάλι από την αρχή τέσσερα βήματα πίσω, προχωρώντας βέβαια την ίδια απόσταση πίσω στον χρόνο.

.=>             .=>=>           .=>=>=>=>

.\              .    )          .        )

. \             .  <=           .    <=<=

.  =>           . (             .   (

.  \            .  =>=>         .    =>

.   \           .      )        .      )

.    =>         .    <=         .  <=<= 

.    \          .   (           . (

.     \         .    =>=>       .  =>=>=>=>

.      =>       .        )      .          )

.      \        .      <=       .      <=<=

.       \       .     (         .     (

.        =>     .      =>=>     .      =>

.        \      .          )    .        )

.         \     .        <=     .    <=<=

.          =>   .       (       .   (

.          \    .        =>=>   .    =>=>=>=>

.=1=2=3=4=5=6   .=1=2=3=4=5=6   .=1=2=3=4=5=6

Χρειάζεται πολλή προσοχή στην αναδρομική αυτή διαδικασία γιατί δημιουργούνται σχεδόν ταυτόχρονα πολλά παρελθόντα και πολλά μέλλοντα και χρειάζεται ένας εξωτερικός παράγοντας που αμερόληπτα θα επιβλέπει και θα αποφασίζει πώς θα συνεχίζεται ο αγώνας επικράτησης παρελθόντος και μέλλοντος με επιτιθέμενο το ένα στο άλλο.

Το πρόβλημα που προκύπτει είναι σχετικό με μας, που μάλλον δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε πίσω στον χρόνο, αλλά μόνο μπορούμε να δούμε άλλα αντικείμενα που ταξίδεψαν.

Αν επιτρέψουμε στον Αντιστροφέα να μας γυρίσει πίσω, είναι λογικό να μη γνωρίζουμε ότι ταξιδέψαμε με τον Αντιστροφέα. Απλά θα είμαστε πάλι στην χρονική φάση πριν ταξιδέψουμε.

Αν γράψουμε μια επιστολή, στην οποία θα εξηγούμε όλα τα σχετικά με το ταξίδι και την πάρουμε μαζί μας, αυτή θα ξε-γράφεται όπως θα ταξιδεύουμε.

Αν περιλάβουμε και τον Αντιστροφέα στο ταξίδι, αυτός θα ξε-κατασκευαστεί και θα γίνει ανταλλακτικά όπως θα ταξιδεύουμε.

Καταλαβαίνετε το πρόβλημα;

Η συσκευή μπορεί να αντιστρέφει την ροή του χρόνου, για όσο υπάρχει η συσκευή!

Όταν φθάσουμε σε παρελθόντα χρόνο που η συσκευή δεν έχει κατασκευαστεί, τότε πώς θα συνεχίσουμε το ταξίδι προς τα πίσω;

Άρα η συσκευή θα πρέπει οπωσδήποτε να μείνει απ’ έξω. Θα έχουμε έναν χώρο εξωτερικό με την συσκευή και την κατανάλωση ενέργειας και την παροχή πληροφορίας, και έναν χώρο ενδότερο που θα ταξιδεύει προς τα πίσω.

Αν μάλιστα ρυθμίσουμε και το πρόγραμμα του φωτολογιστή να σταματήσει την αντιστροφή όταν θα έχουμε φτάσει σε κάποιο συγκεκριμένο χρόνο του παρελθόντος, (κρίνοντας από την κατανάλωση ενέργειας που έχει γίνει και από την πληροφορία που απαιτήθηκε), τότε το ταξίδι στο παρελθόν μπορεί να συμπεριλάβει και μας χωρίς πρόβλημα.

Ενότητα τέταρτη,

(Ταξίδι).

ΕΤΟΙΜΑΣΑ Ο,ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝ για ένα δοκιμαστικό ταξίδι πίσω στον χρόνο.

Δεν θα ήταν μεγάλο το διάστημα. Μια μέρα ταξιδιού κάποιων αντικειμένων θα ήταν αρκετή για να πιστοποιήσω την επιτυχημένη λειτουργία της συσκευής μου.

Φυσικά εγώ δεν πρόκειται να ταξιδέψω.

Παίρνω τις προφυλάξεις μου γιατί δεν ξέρει κανείς τι θα γίνει αν κάτι πάει στραβά.

Ρύθμισα την συσκευή να συγκεντρώσει την επίδρασή της σε έναν μικρό χώρο πάνω στο πάτωμα. Άφησα εκεί μια σημερινή εφημερίδα, μια πέτρα που χάραξα με συνθηματικό τρόπο ώστε να την αναγνωρίσω μόνο εγώ, και μια πολύ ώριμη μπανάνα που την είχα αφήσει έξω από τον συντηρητή τροφίμων και που την ζούληξα επίτηδες στην μια άκρη για να δω τι θα γίνει όταν ταξιδέψει.

Πήγα μέχρι τον φωτολογιστή που περίμενε μια εντολή για να ξεκινήσει την διαδικασία και πίεσα το πλήκτρο.

Ενότητα Πέμπτη,

(Σκέψεις πάνω στον βράχο).

Ο ΧΩΡΟΣ ΗΤΑΝ ο σωστός, με τον όγκο του βουνού επιβλητικό από την μια μεριά και την καθάρια θάλασσα από την άλλη να απλώνεται ως πέρα.

Οι υπολογισμοί ήσαν σωστοί και οι προφυλάξεις που πήρα συνετές και δικαιολογημένες.

Τι θα περίμενε κανείς να γίνει;

Η εφημερίδα να σηκωθεί με τα χέρια μου από το πάτωμα και να γυρίσει πίσω όλο τον δρόμο μέχρι το πιεστήριο, όπου θα χωριζόταν σε μελάνι και χαρτί;

Το έκανε ακριβώς έτσι.

Η πέτρα να ξε-χαραχτεί από το χέρι μου και να πάνε η σμίλη στο κουτί των εργαλείων και η πέτρα πίσω στην παραλία;

Το έκαναν ακριβώς έτσι.

Η μπανάνα να ξε-ζουληχτεί όπως σήκωνα το δάχτυλό μου και όχι πια πολύ ώριμη να επιστρέψει στον συντηρητή τροφίμων της χωροκάψας;

Το έκανε ακριβώς έτσι.

Και πολλά άλλα πράγματα έγιναν ακριβώς έτσι, όπως θα περίμενε ο καθένας, γιατί η συσκευή δεν επηρέασε μόνο τα πράγματα πάνω στο πάτωμα αλλά επηρέασε τα πάντα.

Και εγώ, χωρίς να είμαι ιδιαίτερα ευτυχής από το αποτέλεσμα, είμαι καθισμένος στον βράχο που είναι αριστερά στην παραλία του Μυλοπόταμου και παρακολουθώ τα κύματα που ετοιμάζονται να ξανα-ορμήσουν.

Κάθε μέρα

          κάθε μέρα,

                   κάθε μέρα

τα κύματα του χρόνου ξανα-ορμούν.

Ακριβώς έτσι._

Ομιλία [Μετά είκοσι έτη]

Με μια ανακοίνωση, σαν την παρακάτω ...

Παρασκευή, 07 Φλεβάρη 1997, ώρα 20:30, στο βιβλιοπωλείο του Μάριου Βερέττα στην οδό ΖΩΣΙΜΑΔΩΝ 14 (από ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΙΟΥ 68), με την ομιλία «ΜΕΤΑ ΕΙΚΟΣΙ ΕΤΗ» ο Μανωλάς Εμμανουήλ παρουσιάζει αναλυτικά το διήγημά του «ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ».

... ειδοποιήθηκαν οι φίλοι της επιστημονικής φαντασίας να προσέλθουν στο φιλόξενο περιβάλλον του βιβλιοπωλείου,στα πλαίσια καθημερινών πολιτιστικών εκδηλώσεων, για να ακούσουν τις απόψεις του συγγραφέα ενός διηγήματος που είχε γραφτεί είκοσι χρόνια πριν, τον Φεβρουάριο του 1977, και είχε πάρει το δεύτερο βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό που είχε προκηρύξει το περιοδικό «ΑΝΑΛΟΓΙΟ» για σύντομο διήγημα επιστημονικής φαντασίας. Η πολυπληθής προσέλευση ήταν άκρως τιμητική, και η συζήτηση που ακολούθησε την ομιλία ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.

Λίγες ημέρες μετά, άγνωστοι κάψανε το βιβλιοπωλείο.

---

Μανωλάς Εμμανουήλ, 07/02/1997

Ομιλία «Μετά Είκοσι Έτη»

Ένας τρόπος να μετράνε τη δύναμή τους τα έντυπα είναι να διεξάγουν διαγωνισμούς με συμμετοχή αναγνωστών. Δεν είναι το βραβείο που έλκει τον κάθε συμμετέχοντα, αλλά η ευκαιρία για άμιλλα, οπότε ακόμα και οι πιο διστακτικοί και αναποφάσιστοι μπορεί να παρακινηθούν.

Τον Φεβρουάριο 1977 είχε προκηρύξει πανελλήνιο διαγωνισμό για την συγγραφή σύντομου διηγήματος Επιστημονικής Φαντασίας (=ΕΦ για συντομία) το περιοδικό «ΑΝΑΛΟΓΙΟ», που ήταν μια έκδοση από τις ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ για την Επιστήμη και την ΕΦ.

Το περιοδικό αυτό ήταν μία έντιμη προσπάθεια, μία πολύ αξιόλογη παρουσία, όπως και άλλα περιοδικά της ίδιας εκδοτικής ομάδας. Τα περιεχόμενά του ήσαν ισόρροπα μοιρασμένα ανάμεσα σε ενδιαφέροντα επιστημονικά ζητήματα και σε λογοτεχνικές αναζητήσεις στο χώρο της ΕΦ.

Η επιτροπή που θα διάβαζε τα διηγήματα, όπως αυτοπαρουσιάστηκε, είχε τους παρακάτω ως μέλη

1. Κώστα Καββαθά, εκδότη του Αναλόγιου,

2. Πιτ Κωνσταντέα, αρχισυντάκτη του Αναλόγιου,

3. Διονύση Σιμόπουλο, διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου,

4. Γιώργο Ντούμα, πρωτοπόρο περιπετειών επιστημονικής φαντασίας στο ραδιόφωνο, συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας.

Ένοιωσα μία έντονη παρόρμηση να δοκιμάσω αν μπορούσα να ανταγωνιστώ τους αναγνώστες αυτού του περιοδικού. Υπέθετα ότι αυτοί οι αναγνώστες αγαπούσαν, όπως και εγώ, την καθαρή επιστήμη και τις εφαρμογές της καθώς και την λογοτεχνική παρουσίαση σχετικών με την επιστήμη θεμάτων. Για να είμαι πιο ακριβής, φανταζόμουν ότι τα θέματα με τα οποία θα καταπιάνονταν, προσπαθώντας να ετοιμάσουν μία συμμετοχή στον διαγωνισμό, θα τα αντλούσαν από την σκληρή επιστημονική φαντασία.

Λέμε σκληρή επιστημονική φαντασία αυτό το λογοτεχνικό είδος, το οποίο αντέχει και την πιο διεισδυτική έρευνα για επιστημονικές ανακρίβειες ή για αντινομίες στην δομή και εξέλιξη του μύθου. Και αν υποθέσουμε ότι μερικά από αυτά που αναφέρονται δεν υπάρχουν στον κόσμο μας, ο συγγραφέας μπαίνει στον κόπο να μας αποδείξει ότι δεν είναι ανέφικτα.

Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις συγγραφέων που περιέγραψαν στα κείμενά τους ανύπαρκτες συσκευές, που γνώρισαν αργότερα ευρύτατη διάδοση. Για παράδειγμα αναφέρω τον Άρθουρ Σι. Κλαρκ, που είχε την οξυδέρκεια να προβλέψει και να περιγράψει σε κείμενό του τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους.

Τα γενικά χαρακτηριστικά του κειμένου που θα έγραφα, ήθελα να είναι τα παρακάτω:

·  Το είδος του διηγήματος ήθελα να είναι σκληρή ΕΦ. Δηλαδή δεν θα απέφευγα τις προχωρημένες τεχνολογικές, αστρονομικές, κοινωνιολογικές, βιολογικές περιγραφές, αλλά ό,τι κι αν έλεγα έπρεπε να είναι σωστό.

·  Οι χαρακτήρες που θα αναφερόντουσαν θα έπρεπε να παραμένουν σε όλη την διάρκεια του κειμένου και θα έπρεπε να περιγραφούν όσο γίνεται καλύτερα.

·  Επίσης ήθελα να έχει μία πλοκή που να αποκαλύπτεται η πραγματική υφή της στο τέλος της εξιστόρησης. Έχοντας διαβάσει εκείνη την εποχή διάφορα βιβλία από συγγραφείς με ποικιλία τρόπων γραφής, είχα εντυπωσιαστεί από την Τριλογία για το Ίδρυμα (Foundation Trilogy) του Ισαάκ Άσιμοφ. Ο αναγνώστης των τριών βιβλίων μαθαίνει πού βρισκόταν το Δεύτερο Ίδρυμα μόνο όταν διαβάσει και την τελευταία πρόταση του τρίτου βιβλίου.

·      Επειδή τότε ζούσα σε πανεπιστημιακό χώρο, η ιστορία έχει σχέση με καθηγητές και σπουδαστές. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ αν οι καθηγητές τα ξέρουν όλα στον τομέα τους; Μη το ψάχνετε, σας λέω από εμπειρία ότι είναι άσχετοι οι περισσότεροι.

·  Έχετε εντοπίσει ποια είναι η πηγή της γνώσης; Υπάρχει κάποιος που διατυπώνει κάτι νέο ή αναμασάμε τα ίδια θέματα χωρίς τελικά να βγαίνει νόημα; Διάφορα ερωτήματα φιλοσοφικής υφής βρήκαν το δρόμο τους και χώθηκαν μέσα στην ιστορία που έγραψα.

·      Και πέρα από αυτά που είπαμε μέχρι τώρα, ήθελα να υπάρχει και κάτι ακόμα, κάτι σαν γρίφος που σου δίνει χαρά η λύση του, και κάτι νομοτελειακό που αδιαφορείς για την ύπαρξή του αλλά σε ακολουθεί σε όλη σου την πορεία.

Τα τρία διηγήματα που βραβεύτηκαν ήσαν:

1^ο Βραβείο : ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ, του ΑΛΕΞΑΝΤΡΟΥ ΛΑΡΑ, Γενάρης του 77 στο Γιούρινο

2^ο Βραβείο : ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, του ΜΑΝΩΛΗ ΜΑΝΩΛΑ, Φλεβάρης 77

3^ο Βραβείο : Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡ. ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΔΗ, Μάρτιος 77 κάπου στο Σύμπαν

Παρακάτω, υποθέτω ότι έχετε διαβάσει το διήγημα «Παράλληλη Ιστορία».

Παρά το ότι η «Παράλληλη Ιστορία» είναι ένα σύντομο διήγημα, μόνο τρεις σελίδες, αρκετοί άνθρωποι που με συνάντησαν από τότε μου είπαν ότι το είχαν διαβάσει και τους είχε αρέσει.

Ένας συνάδελφος ερευνητής μου είπε ότι είναι καλό αλλά ελλιπές αφού δεν έδινα και τις απαντήσεις στα ερωτήματα. Οι ερωτήσεις που είναι σχετικές με την ύπαρξή μας δεν έχουν απαντηθεί μέχρι σήμερα. Το να βάζουμε όμως αυτή την προβληματική σχετικά με την παρουσία μας μέσα στην πλάση, είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους, όπως μας ανέλυσε ο Γάλλος υπαρξιστής φιλόσοφος Ζαν Πολ Σαρτρ.

Ένας καθηγητής μου με τον οποίο δεν είχα ιδιαίτερες σχέσεις (ο συχωρεμένος Κωνσταντίνος Λέφας) με κάλεσε στο γραφείο του και μου είπε : «Διάβασα την Παράλληλη Ιστορία σου. Εμένα δεν μου αρέσει ιδιαίτερα η ΕΦ. Αλλά εσύ να μη σταματήσεις να γράφεις».

Κάποια άλλη φορά άνοιξε η πόρτα του γραφείου μου, ένας φοιτητής έσκυψε το κεφάλι του μέσα και με ρώτησε «Είσαστε εκείνος ο Μανώλης Μανωλάς ;» και απάντησα «Ναι». Γίναμε καλοί φίλοι με τον Γιάννη και με τα χρόνια βελτιώσαμε την αλληλοεκτίμησή μας.

Ο πολυπράγμων εκδότης-χαράκτης Χρήστος Λάζος, που με τιμά με την εμπιστοσύνη του, επανειλημμένα με παρακίνησε να εξακολουθήσω να γράφω, κρίνοντας τις δυνατότητές μου από την «Παράλληλη Ιστορία».

Ο καλλιτέχνης και συγγραφέας Μάκης Πανώριος που εξέδωσε το 1987 την ανθολογία Το Ελληνικό Φανταστικό Διήγημα συμπεριέλαβε τα τρία βραβευμένα διηγήματα του διαγωνισμού του Αναλόγιου. Έτσι βρέθηκα αναπάντεχα με πολύ εκλεκτή παρέα, σημαντικούς δημιουργούς, που δεν φτάνω ούτε το δαχτυλάκι τους που λέει ο λόγος. Άρα μια μικρή συμμετοχή σε έναν, ας πούμε περιθωριακό, διαγωνισμό μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα για την συνειδητοποίηση της θέσης ενός ατόμου μέσα στην πολυκύμαντη περιπέτεια των ιδεών και της γλώσσας.

Ας δούμε τώρα τι περιλαμβάνεται στις τρεις σελίδες του διηγήματος, και ακόμη μερικά που δεν περιλαμβάνονται αλλά πρέπει να ειπωθούν.

Έχει γίνει μια ομαδοποίηση των αναφερομένων στοιχείων κατά επιστημονικό κλάδο.

Στοιχεία Φυσικής και Τεχνολογίας.

Ο Σαμσόκιδ είναι πλανήτης, που παίρνει φως από άλλο ουράνιο σώμα, τον Φωτοδότη.

Μήπως αυτός ο πλανήτης είναι η Γη μας;

Και αν είναι, σε ποια χρονική στιγμή της διαδραματίζεται η ιστορία;

Από τη μια μεριά…

·      Στην Γη μας το μαγνητικό πεδίο πράγματι αναστρέφεται κάθε 10000 χρόνια.

·      Στην Γη μας υπάρχει κατά το ένα τέταρτο της επιφάνειας στεριά με δέντρα πολύχρωμα, (για να τα λες πολύχρωμα πρέπει να βλέπεις πολλά χρώματα, όπως εμείς οι άνθρωποι) και κατά τα τρία τέταρτα ωκεανός με ζωή μέσα του.

·   Τα σώματά μας έχουν αρκετή πυκνότητα, σταθερό σχήμα, σχετικά κεντρικοποιημένο εγκέφαλο (εντός κεφαλής) για νοητικές λειτουργίες, αλληλοκοιταζόμαστε με σημασία, αναπνέουμε αέρα, συνομιλούμε ηχητικά, έχουμε διάφορες γλώσσες και ενίοτε χρειαζόμαστε μετάφραση, αντικαθιστούμε τα όργανα που φθείρονται.

·    Γνωρίζουμε πλάσματα που κολυμπάνε με νηκτικές κύστες, που πετάνε με φτερά, που έχουν την ευμεταβλητότητα της αμοιβάδας.

·      Εξελίξαμε τα αεροπλάνα των ελίκων σε αεριωθούμενα.

·   Χρησιμοποιούμε υπολογιστές για διάφορες συντονιστικές εργασίες. Έχουμε ρομποτοεπαύλεις, ολογραφικές προβολές, επικοινωνίες με ταυτόχρονη μετάφραση μέσω υπολογιστή, πολλά Πανεπιστήμια.

·      Έχουμε σπουδαστές που προκαλούν ταραχές για να υπερασπιστούν ιδεολογικές διαφορές.

·     Έχοντας αρχίσει τα ταξίδια στο Διάστημα, μπορεί να συναντήσουμε άλλες φυλές με τεχνολογικό πολιτισμό.

·      Στην Γη μας το έτος διαρκεί 365 ημέρες περίπου, δηλαδή αν κάποιος φτάσει τα 105 χρόνια θα έχει ζήσει περίπου 38.000 ημέρες.

·   Στην Γη μας η επέκταση της θεωρίας που ερμηνεύει τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα ώστε να ερμηνεύει και τα σχετικά με την βαρύτητα φαινόμενα, (δες QED = Quantum Electro-Dynamics, του αείμνηστου πανεπιστημιακού διδασκάλου Richard Feynman που έφυγε ξαφνικά από κοντά μας), είναι σχετικά πρόσφατη και όχι ολοκληρωμένη. Είναι επόμενο να διδάσκεται η Κβαντική Ηλεκτροδυναμική μόνο στα πρωτοποριακά πανεπιστήμια και κάποιοι φοιτητές να μην έχουν ακούσει ποτέ τον όρο ηλεκτροβαρυτικός.

·      Οι κάτοικοι του Σαμσόκιδ γνωρίζουν εδώ και πεντακόσια χρόνια ότι τα φυτά έχουν νοημοσύνη, και αν έχουν κάποια σχέση με μας, βρίσκονται στο μέλλον μας περί το 2450 μ.Χ.. Εμείς έχουμε προϊδεαστεί από τις Κίρλιαν φωτογραφίες σχετικά πρόσφατα, ας πούμε τα τελευταία πενήντα χρόνια και τα πειράματα δείχνουν ότι τα φυτά επηρεάζονται από την μουσική, από ζωτικές μεταβολές σε ζωικά είδη, από την αγάπη που τους δείχνει αυτός που τα φροντίζει. Μάλλον ο ρυθμός της ζωής τους είναι πιο αργόσυρτος από τον δικό μας και για τον λόγο αυτό έχουμε ακόμη προβλήματα επικοινωνίας.

Από την άλλη μεριά...

·      Ο ωκεανός της Γης δεν είναι ρηχός. Το βύθισμα κοντά στις Νήσους Μαριάνες στον Ειρηνικό ωκεανό χωράει το Έβερεστ, που είναι η υψηλότερη κορυφή στα Ιμαλάια της Ινδίας, και περισσεύουν μερικά χιλιόμετρα.

·      Αν υποθέσουμε ότι εξάτμισε τον ωκεανό μια έκλαμψη του Ήλιου μας και χάθηκε το νερό στο διάστημα, δεν θα μπορούσε σύντομα να αναπτυχθεί τεχνολογικός πολιτισμός (και αν συνέβη η έκλαμψη, τότε μάλλον όλα τα ζώα της επιφάνειας της στεριάς, άρα και οι άνθρωποι, έχουν χαθεί), ούτε θα συνέχιζε να καλύπτει τα τρία τέταρτα της επιφάνειας.

·      Η στεριά της Γης δεν είναι μακριά από τις κατοικημένες περιοχές, ούτε είναι αφιλόξενη. Παρακαλώ να εξαιρέσετε πλημμύρες, κατολισθήσεις, σεισμούς, παλιρροϊκά κύματα, τσουνάμι, λαίλαπες, κεραυνούς, καύσωνες.

·      Δεν έχουμε γνωρίσει καμιά κρυσταλλική φυλή. (Δες Τεύχος 16 Εκπληκτικά, Τα καλύτερα κόμικς, εκδόσεις Πεχλιβανίδη, ιστορία Το Άστρο με τους Θησαυρούς). Στον Σαμσόκιδ έχουν σημαντική προϊστορία με επαφές με φυλές σε άλλα αστρικά συστήματα και φυσικά με τους Προστάτες.

·      Σίγουρα δεν έχουμε λέπια.

Επομένως πρόκειται για μια παράλληλη ιστορία. Και την λέμε παράλληλη με την Ευκλείδεια έννοια, γιατί ποτέ δεν συναντιέται με την δική μας ιστορία, όσο και να την προεκτείνουμε.

Στοιχεία Θρησκευτικά.

Αν σας παραξένεψαν τα ονόματα που υπάρχουν στο διήγημα αυτό, σας λέω ότι πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να αντιληφθούν αμέσως ότι είναι λέξεις γραμμένες ανάποδα. Σας λέω μάλιστα ότι διαπιστώθηκε κατά την ώρα της απονομής του βραβείου πως ένα από τα μέλη της επιτροπής δεν είχε καταλάβει αυτό το τέχνασμα, οπότε οι άλλοι τον έστειλαν γελώντας να ξαναδιαβάσει το διήγημα που βράβευσε, τουλάχιστον να ξέρει άλλο ένα «γιατί το βράβευσε».

Θα ήθελα να σημειώσω ότι αργότερα εντόπισα έναν τίτλο ουτοπικού χιουμοριστικού διηγήματος Erewhon (του Samuel Butler, 1872) που διαβάζεται ανάποδα περίπου ως Nowhere, που σημαίνει πουθενά (=ου τόπος, δηλαδή ουτοπία). Από τον ήρωα Higgs, την αγαπημένη του Arowhena και τον σπιτονοικοκύρη του Mr Nosnibor μόνο ο τελευταίος διαβάζεται ανάποδα Robinson. Η τεχνική δεν επεκτείνεται στο σώμα του διηγήματος, ώστε να παίρνει άλλο νόημα η εξιστόρηση, όταν ο αναγνώστης καταλάβει τι σημαίνουν τα ανάποδα ονόματα.

Ο πλανήτης που ζούμε είναι ο Δικός μας (Σαμσόκιδ). Υπάρχουν προστάτες Άγγελοι (Ιλεγγά) από το αστρικό σύστημα Παράδεισος (Σοσιδάραπ). Ο Θεολόγος (Σογόλοεθ) μιλάει για όλους αυτούς. Υπάρχει ο πανάρχαιος Θεός (Σόεθ) που φροντίζει τα πάντα, ο ανυπάκουος Διάβολος (Σολοβάιδ) που κάνει έναν χώρο να βράζει σαν πραγματική Κόλασις (Σισαλόκ) και για τις πράξεις του εκπίπτει, και τελικά ο Χριστός (Σότσιρχ) που μας σώζει. Αν δει κανείς το διήγημα σαν μαγική εικόνα που κρύβει μέσα της στοιχεία από την Χριστιανική θρησκεία και την Ηθική της, τότε καταλαβαίνει ότι διάβασε μια παράλληλη ιστορία. Εδώ η παραλληλία είναι χρονική. Τα ερωτήματα που διατυπώνονται είναι βασικές απορίες όλων μας.

Στοιχεία Οικολογίας.

Ο Σολοβάιδ παραβαίνοντας τις συμβουλές του Σόεθ, έκανε τον ψυχρό Σισαλόκ να βράζει από την υψηλή χρησιμοποίηση σαν πυρηνικό αντιδραστήρα έτοιμο να εκραγεί. Αυτό εμφανίζεται ως κακή εξέλιξη.

Οι άλλοι Ιλεγγά είχαν την διαφορετική άποψη ότι πρέπει να σεβόμαστε το περιβάλλον.

Φρόντιζαν να μετακινούνται ώστε να είναι παροδική η πόλωση που προκαλούσαν στο χώρο.

Βοηθούσαν τα όντα που συναντούσαν να βαδίσουν πιο γρήγορα στο μονοπάτι της εξέλιξης.

Δεν ήσαν κατακτητές, αλλά προωθούσαν την διάδοση της γνώσης. (Με έναν παράλληλο τρόπο παρουσιάζεται και ο Μέγας Αλέξανδρος).

Στοιχεία Πολιτικά.

Με αφορμή την Παράλληλη Ιστορία, ο Σύλλογος Βοηθών και Ερευνητών του Φυσικού τμήματος της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πάτρας οργάνωσε μια συζήτηση, ώστε να ανταλλάξουν τα μέλη του γνώμες.

Βλέποντας το θέμα από πολιτική σκοπιά, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής. Στο διήγημα αναφέρεται ακροθιγώς ένα κομμουνιστικό σύστημα σε επίπεδο ιδιοκτησίας πληροφοριών μεταξύ των Ιλεγγά, το οποίο δεν έχει εξεταστεί διεξοδικά από τους φιλοσόφους μας και τους κοινωνικούς αναλυτές. Στον κόσμο μας έχουν αναπτυχθεί κοινωνικοπολιτικά συστήματα με διαφοροποιήσεις στο θέμα της ιδιοκτησίας των παραγωγικών μέσων. Ας δούμε δύο συστήματα, όπως ήσαν είκοσι χρόνια πριν:

Α) Στο καπιταλιστικό σύστημα υπάρχουν ορισμένα άτομα που συγκεντρώνουν πλούτο επειδή συνέβη στο κτήμα τους να βρεθεί κάποια χρήσιμη πρώτη ύλη (πετρέλαιο, ουράνιο) ή επειδή το εργοστάσιό τους παράγει ένα πολυδιαφημισμένο προϊόν (αυτοκίνητα, ρούχα, κινηματογραφικές ταινίες), ή επειδή έχουν κατοχυρωμένη μια ιδέα για ένα προϊόν (οι επινοήσαντες την συσκευασία Tetrapak για γάλατα, αναψυκτικά κλπ ή οι αρμόδιοι για τον γραμμοκώδικα Bar-code).

Στο σύστημα αυτό υπάρχουν άνθρωποι φτωχοί που προσπαθούν να επιβιώσουν κλέβοντας από τους έχοντες και κατέχοντες.

Η χρησιμότητα της αστυνομίας είναι να προστατεύει την περιουσία και την ζωή των πλουσίων συγκρουόμενη με τις μάζες σε γήπεδα και πανεπιστήμια, να επιδεικνύει ενοχλητική βιαιότητα ενάντια σε περιθωριακούς και μειονότητες, να εμποδίζει την είσοδο στην χώρα σε κάποιους που ονειρεύονται μια καλύτερη τύχη.

Β) Στο κομμουνιστικό σύστημα (σοβιετικού τύπου) τα μέσα παραγωγής, οι πρώτες ύλες, οι επιστημονικές ιδέες και οι αθλητικές επιδόσεις ανήκουν στο κράτος. Για να λειτουργήσει η κυβέρνηση με ευελιξία, επειδή δεν είναι ταχυκίνητο το σύστημα των επάλληλων σοβιέτ (=επιτροπών) εργοστασίου, πόλης, επαρχίας, ανώτερου σοβιέτ κλπ, υπάρχουν άτομα τα οποία διοικούν την χώρα, αντιπροσωπεύουν στο εξωτερικό τα συμφέροντα των πολιτών, αποφασίζουν πολεμικές επιχειρήσεις, έχουν προσωπικούς γιατρούς και εξοχικές ντάτσες και άλλα πλεονεκτήματα.

Οι υπόλοιποι άνθρωποι, που ζούνε στερημένοι από διάφορα αγαθά του διεθνούς εμπορίου και που δεν μπορούν να ζήσουν μόνο με μπαλέτα Μπαλσόι και βότκα, προσπαθούν να διαμαρτυρηθούν με ανακοινώσεις και διηγήματα που κάνουν τον γύρο του κόσμου. Αν κάποιοι μετακομίσουν αναγκαστικά σε κάποια περιοχή της Σιβηρίας, όλοι ευχόμαστε να είναι σύντομη η ταλαιπωρία, η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ κάνει ότι μπορεί, αλλά η λύση δεν αρκεί να δίνεται σε ατομικό επίπεδο.

Η χρησιμότητα της αστυνομίας είναι να προστατεύει τους διοικούντες, να καταστέλλει οποιαδήποτε διαμαρτυρία, να παρακολουθεί συλλαμβάνει ανακρίνει απομακρύνει τους αντιρρησίες, να ελέγχει κάθε μετακίνηση προσώπων, να εμποδίζει την έξοδο από την χώρα.

Είπαν οι παρατάξεις τα δικά τους, με ξύλινη γλώσσα ή όχι, με αναφορές σε προπαγάνδες και άλλα σχετικά. Μερικοί μελετημένοι παρέθεσαν τις απόψεις του Χέγκελ για την ιστορική εξέλιξη ως ένωση αντιθέτων καταστάσεων που εξαφανίζονται για να δώσουν την θέση τους στην νέα ιστορική κατάσταση (η θέση και η άρνηση δίνουν με την διαλεκτική την σύνθεση, που είναι μια νέα θέση).

Παρουσιάστηκε η άποψη του Μαρξ ότι οι οικονομικές δυνάμεις μέσα σε μια κοινωνία προκαλούν μεταβολές που βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο, η οποία βελτίωση έχει ως επακόλουθο την πνευματική πρόοδο και εξέλιξη. Παράδειγμα οι πολίτες της αρχαίας Αθήνας.

Αφού λοιπόν έγινε δεκτό ότι το παραγωγικό μέρος του κοινωνικού οικοδομήματος καθορίζει την ιδεολογική θέση και την ηθική μίας κοινωνίας, και αφού μπλεχτήκανε λιγάκι στο να καθορίσουνε αν είναι παραγωγικό μέρος οι εργάτες (Λένιν) οι αγρότες (Μάο) ή οι υπάλληλοι (Μπερλίνγκουερ), η συζήτηση ξαναγύρισε στα ερωτήματα που αναφέρονται στο διήγημα, και παρά το ότι δεν δίνονται εκεί απαντήσεις, τα τελικά συμπεράσματα ήσαν αναπόφευκτα.

·    Μπορούμε να πούμε ότι για τους αδύναμους ισχύει ό,τι λέει ο νόμος και για τους ισχυρούς ισχύει το δίκαιο του ισχυρότερου, είτε μιλάμε για ανθρώπους, είτε μιλάμε για κράτη.

·      Για τον μέσο άνθρωπο τα κοινωνικά συστήματα δεν έχουν διαφορές.

·   Ο κάθε άνθρωπος είναι Γρανάζι στην Μηχανή, αφού έξω από το σύστημα είναι αδιανόητη η ύπαρξη.

·      Το ερώτημα Ποιος Είμαι και Που Πάω, δέχεται προσωπική απάντηση μόνο.

·      Όταν όλοι φεύγουμε αργά ή γρήγορα για το μεγάλο ταξίδι, τα επίγεια αγαθά δεν τα παίρνουμε μαζί μας.

Κοινωνία των πληροφοριών.

Δεν γνωρίζω όμως αν παίρνουμε μαζί μας τις γνώσεις και τις αναμνήσεις. Αν σκεφτούμε ότι οι σκέψεις έχουν ενεργειακή μορφή (ως οργανωμένα σύνολα έχουν μέσα πληροφορία που ισοδυναμεί με συγκέντρωση ενέργειας και είναι αρνητική εντροπία), τότε μετά τον θάνατό μας ξεφεύγουν από τον δεσμό τους με την ύλη και ίσως να μη διασκορπίζονται στο αχανές διάστημα, αλλά να διατηρούν την συνοχή τους και την ταυτότητά τους.

Αν μοιραζόμασταν όλοι τις γνώσεις, μπορεί να ήμασταν καλύτερα εφοδιασμένοι για το μεγάλο ταξίδι. Ίσως να ήταν καλύτερη και η επίγεια ζωή.

Στο διήγημα που συζητάμε, υπάρχει η ιδέα της διάδοσης της γνώσης χωρίς όρια και περιορισμούς. Αυτοί που επιτρέπουν την διάδοση της γνώσης, γίνονται οι Προστάτες του γνωστού κόσμου.

Μετά είκοσι έτη παρακολουθούμε την ανάπτυξη του Internet (εξέλιξη του στρατιωτικού δικτύου υπολογιστών Arpanet των ΗΠΑ), με στόχο να εγκατασταθεί ένα τερματικό σε κάθε σπίτι, που είναι όχι μόνο ένα πάντρεμα της τηλεόρασης και του τηλεφώνου με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, αλλά και ένας ειδικός χώρος αέναης συζήτησης (κυβερνοχώρος), πέρα από τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς.

Το κόστος του απαιτούμενου εξοπλισμού είναι σχετικά μικρό. Αντί να σε εξυπηρετεί μόνο ο προσωπικός σου υπολογιστής, έχεις στη διάθεσή σου ένα δίκτυο από εκατομμύρια υπολογιστές.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξειδίκευση γνώσεων.

Δεν υπάρχουν σύνορα, δεν υπάρχουν φυλετικές διακρίσεις, δεν μπορείς (αν δεν σου το επιτρέψει) να ξεχωρίσεις αν ο συνομιλητής σου είναι γυναίκα ή άνδρας, παιδί ή ενήλικος, ώστε να αναδυθούν στην σκέψη σου οι προκαταλήψεις. Όλοι είναι ισότιμοι. Αυτό είναι μια απαίτηση του δημοκρατικού ανθρώπου, να έχει ισότιμη αντιμετώπιση.

Στην Παράλληλη Ιστορία βλέπουμε ότι ο καθηγητής είναι μια ολογραφική προβολή ελεγχόμενη από τον συντονιστικό υπολογιστή του πανεπιστήμιου που παρακολουθεί κάθε δραστηριότητα. Αυτά που λέει μεταφράζονται ξεχωριστά στον κάθε σπουδαστή από τον υπολογιστή. Αναρωτιόμαστε αν ο καθηγητής υπάρχει πραγματικά, ή αν οι σπουδαστές παρακολουθούν έναν εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) καθηγητή που προσαρμόζει τις κινήσεις του ανάλογα με την πορεία της παράδοσης. (Υπάρχει στον κόσμο μας κάτι σχετικό, ο εικονικός σχολιαστής ειδήσεων Max Headroom). Το ότι ο συντονιστικός υπολογιστής του στέλνει ένα μήνυμα, δεν συνεπάγεται ότι ο καθηγητής είναι ανθρώπινος. Επίσης αναρωτιόμαστε αν λέει ο υπολογιστής τα ίδια πράγματα σε όλους. Και υπάρχει κάτι ακόμα που δεν είναι ξεκαθαρισμένο, δηλαδή ποιος εγκρίνει αυτά που πρέπει να διδαχτούν οι σπουδαστές;

Βγαίνοντας από την υποβρύχια αίθουσα οι σπουδαστές αναπνέουν ελεύθερο αέρα, που έχει και τη σημασία ότι απομακρύνθηκαν από ένα περιβάλλον καταπίεσης, και συνομιλούν με την βοήθεια των προσωπικών μεταφραστικών τους συσκευών, δηλαδή χωρίς τον έλεγχο του υπολογιστή. Άρα χρειάζεται η προσωπική επαφή, ώστε να αποφεύγουμε τα λογοκριμένα κείμενα και την διαφοροποίηση των ειδήσεων που είναι πιο συνηθισμένη στα καταπιεστικά καθεστώτα.

Θα αναρωτιόσαστε αν υπάρχει λογοκρισία στο Internet. Σε κάποιο βαθμό υπάρχει. Δεν είναι όμως εύκολο να περάσεις περιοριστικούς νόμους στον κυβερνοχώρο. Είναι σαν να προσπαθείς να επιβάλλεις τις απόψεις σου ως τις μόνες αποδεκτές απόψεις. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προώθησε για ψήφιση ένα νόμο CDA (=Communications Decency Act) για κοσμιότητα στις διακινούμενες πληροφορίες. Αλλά οι χρήστες βρίσκουν τρόπους να αντιστέκονται. Ένα εντυπωσιακό χτύπημα (ή χακεριά, από το hack = χτυπώ) έγινε στην σελίδα της παντοδύναμης CIA (Central Intelligence Agency = Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών), όπου κάποιοι άγνωστοι μέχρι σήμερα χάκερς (=χρήστες που πετυχαίνουν πρόσβαση χωρίς τους έχει δοθεί άδεια) άλλαξαν το Intelligence (=εξυπνάδα, νοημοσύνη) σε Stupidity (=ηλιθιότητα, βλακεία) και τις διάφορες παραπομπές προς ενημερωτικά άρθρα σε παραπομπές προς άρθρα σεξουαλικού περιεχομένου, οπότε όλη η υπηρεσία που τα δημοσίευε θα έπρεπε να πάει φυλακή. Ο νόμος CDA έχει ήδη κριθεί αντισυνταγματικός. Θα δούμε τι πρόκειται να γίνει με τον Ευρωπαϊκό νόμο Σένγκεν για τις προσωπικές πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες σε κρατικούς υπολογιστές.

Είναι δυνατό να επικοινωνούμε με χρήση κώδικα, κρυπτογραφημένα, ώστε να παίρνει το μήνυμά μας μόνο ο επιθυμητός αποδέκτης και όχι κάποιος τρίτος που αποφάσισε να μας παρακολουθήσει. Υπάρχουν βέβαια τεχνικές που σπάνε τους κώδικες των μηνυμάτων, μόνο που χρειάζονται χρόνο για να το πετύχουν, και αν ο κώδικας είναι δύσκολος, μπορεί να χρειαστούν πάρα πολλά χρόνια. Οι πλανητάρχες συγκαταλέγουν τους κρυπτογραφικούς κώδικες στα απόρρητα πολεμικά στοιχεία και απαγορεύουν την αποκάλυψη νέων τεχνικών. Αυτός που ανακοίνωσε στο Internet την τεχνική PGP (= Pretty Good Privacy) για πρακτικά απόρρητες ιδιωτικές επικοινωνίες ταλαιπωρήθηκε με δικαστήρια και φυλακίσεις πολύ καιρό, αλλά τελικά είναι ελεύθερος. Η τεχνική PGP είναι στη διάθεση του καθενός μας.

Όμως είναι προτιμότερο να επικοινωνούμε ανοικτά και ελεύθερα.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πολλά να πουν και όμως, με διάφορες κρατικές ενέργειες, δεν φτάνουν τα λόγια τους στο ευρύ κοινό (παράδειγμα ο αμερικανός αναμορφωτής της γλωσσολογίας και οξυδερκής πολιτικός αναλυτής Noam Chomsky, που είναι πρακτικά άγνωστος στους πολίτες των ΗΠΑ).

Εδώ πρέπει να τονίσω τον εποικοδομητικό ρόλο που παίζουν οι εκδότες, που υπηρετούν τις πρωτοποριακές ιδέες και τους περιθωριακούς (underground) συγγραφείς και καλλιτέχνες, ερχόμενοι σε σύγκρουση πολλές φορές με το κράτος και με την αντίδραση.

Αν αυτοί, που έχουν εξουσία, προσπαθούν…

·      να εφαρμόσουν σκοταδιστικές μεθόδους για να αποκρύψουν λαθεμένες ενέργειες,

·      να περιορίσουν την γενική ελευθερία (δεν λέω ασυδοσία) σε εφημερίδες, ραδιοσταθμούς, κανάλια και δίκτυα ειδικά για να φιμώσουν μαχητικούς αρθρογράφους,

·      να παρουσιάσουν στις ανακοινώσεις τους τα πράγματα διαφορετικά από ό,τι αντιλαμβάνεται ο καθένας μας, ή να λένε μισές αλήθειες,

·      να χωρίσουν τον λαό σε στρώματα κάστες παρατάξεις ομάδες ώστε να απασχολείται με διαπαραταξιακές αντιπαραθέσεις και όχι με τα πραγματικά του προβλήματα,

·      να παραχαράξουν τα ιστορικά γεγονότα,

·      να μειώσουν γενικότερα το επίπεδο εκπαίδευσης και γνώσης των ανθρώπων,

…τότε καλά θα κάνουν να αλλάξουν γραμμή πλεύσης, γιατί ούτε η ιστορική γνωσιολογία θα μπορεί να διδαχτεί χωρίς ταραχές και συγκρούσεις, ούτε ο Σογόλοεθ θα τολμάει να εμφανιστεί, αλλά θα στέλνει τις απόψεις του μαγνητοσκοπημένες.

Και δεν πιστεύω ότι θα κάνουν κάποιο θαύμα οι Προστάτες μας Ιλεγγά αλλάζοντας τον σχετικό (φυσικό;) νόμο, ώστε να αποφευχθεί η απονομή της δικαιοσύνης.

Παραμένοντα ερωτήματα.

-Γιατί αναπτύξαμε πολιτισμό εμείς οι Homo sapiens και όχι ας πούμε οι γορίλες;

Δες την ταινία Ο Πλανήτης των Πιθήκων. Το έργο του Δαρβίνου, (On the origin of species, 1859, και The Descent of Man, 1871), που πήρε κατά κάποιο τρόπο την Δημιουργία από τα χέρια του Θεού και την έβαλε μέσα στην Κοσμική Σούπα με τα αμινοξέα, δεν εξηγεί γιατί εμείς είμαστε ισχυρότεροι και επομένως επικρατήσαμε. Ο νεοδαρβινισμός μας λέει για πιθανή μετάλλαξη κατά την φάση του διαχωρισμού του κυττάρου.

-Έχουμε πραγματικά αναπτύξει πολιτισμό, ή χειροτερεύουμε και εκφυλιζόμαστε;        

Από την εποχή που ακούστηκε το σύνθημα Πίσω στη Φύση (του Γάλλου Ζαν Ζακ Ρουσσώ, εποχή του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης), υπάρχουν επικριτές του πολιτισμού, (που αποδέχονται την ύπαρξη Θεού ή είναι άθεοι), επειδή δεν προωθούνται θέματα σχετικά με τον άνθρωπο και με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο φιλόσοφος Ιμάνουελ Καντ, από τον οποίο ξεκίνησε το θέμα της Κοινωνίας των Εθνών που μετεξελίχθηκε σε ΟΗΕ, θα ήταν πολύ απογοητευμένος σήμερα με τις ενέργειες και παραλείψεις του διεθνούς οργάνου που δεν έχει καταφέρει να επιβάλλει την εσωτερική Ηθική του Ανθρώπου ως Παγκόσμια Ηθική.

Ο Καντ πίστευε ότι όλοι γνωρίζουμε να ξεχωρίζουμε τι είναι Καλό και τι είναι Κακό.

-Αν υπάρχουν Προστάτες, που μας επιτρέπουν να εξελισσόμαστε (εμποδίζοντας ίσως κάποιους άλλους, ας πούμε τα δελφίνια), θέλουν το καλό μας;                       

Η Λογική, που εμείς οι Έλληνες πρώτοι μελετήσαμε, λέει ότι εκ ψευδούς υποθέσεως, ο,τιδήποτε έπεται.

-Και αν σταματήσουμε να είμαστε υπάκουοι τι θα γίνει;   

Θα έρθουν όλοι οι Προστάτες εδώ με αποτέλεσμα να γίνει ο τόπος μας Κόλαση ή θα μας στείλουν σε κολαστήριο αλλού; (Και επεμβάσεις στρατιωτικές έχουμε δει, και κατακτητές έχουμε δει, και στρατόπεδα συγκεντρώσεως, και μετακινήσεις πληθυσμών).

Ο Πανάγαθος μας έχει εξηγήσει ότι είμαστε ελεύθεροι να είμαστε καλοί, αλλιώς θα πάμε Κόλαση.

Επίσης είναι για μένα Μυστήριο το πώς συγχωρούνται οι αμαρτίες αν είσαι γενικά κακός, αλλά προλάβεις να μετανοήσεις. (Δες και μια εποχή με πωλούμενα συγχωροχάρτια).

-Οι διαφορετικές θρησκείες έχουν διαφορετικές ηθικές, αλλά είναι σωστό αυτό;

Στην είσοδο του Κρεμλίνου γράφει κάτι από το Ευαγγέλιο «Ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω».

Η εξιστόρηση περί Ιησού Χριστού θυμίζει ενοχλητικά την προγενέστερη εξιστόρηση περί Βούδα.

Μάλλον υπάρχουν δάνεια.

-Συνέβη ποτέ η ίδια θρησκεία να επιδείξει διαφοροποίηση στην ηθική της διαχρονικά;

Με άλλα λόγια η δογματική θρησκεία είναι πάνω ή κάτω από την κοινωνική κατάσταση η οποία υπόκειται σε μεταβολές;

Οι νεωτεριστές θεολόγοι πάντοτε είχαν πρόβλημα στο να τροποποιήσουν το δόγμα ώστε να συμπεριλάβει τις εγκόσμιες καταστάσεις. (Ερρίκος ο όγδοος).

Οι ιερείς παίρνουν άδεια από την Πολιτεία για να ιερουργήσουν ή οι πολιτικοί ορκίζονται ενώπιον ιερέων ότι θα κυβερνήσουν σωστά; (Και τα δύο. Περίεργη σκυταλοδρομία).

-Μπορεί να γίνει παράλληλη ανάπτυξη της θρησκευτικής πλευράς της διήγησης με την περιγραφή ενός κομμουνιστικού συστήματος σε επίπεδο πληροφόρησης το οποίο επιβλήθηκε βίαια πάνω σε σκεπτόμενα όντα;

Μπορεί να προσπαθήσει κανείς, με χιούμορ.

Δες και την επόμενη ερώτηση.

-Υπάρχει διαφορά στον τρόπο που η εξουσία (θρησκευτική, πολιτική, επιστημονική) εφαρμόζεται πάνω στους ακροατές και μελλοντικούς υπηκόους, εμφανιζόμενη ως η μόνη αλήθεια;

Όποιος δεν δέχεται τις κρατούσες δοξασίες είναι άθεος, αιρετικός, βάρβαρος, αναρχικός, τρομοκράτης και πρέπει να πιει κώνειο ως καινά δαιμόνια εισάγων και τους νέους διαφθείρων.

Ευχαριστίες.

Ευχαριστώ όλους εσάς που μοιραστήκατε λίγο από τον χρόνο σας μαζί μου._